Deulle a mai corenta bicos
e corenta mil apertas:
a nena un escapolario
bordado por ela mesma;
o pai sacóu unhos cartos
gardáos no pé d' unha media,
e apertándolla con forza,
púxollos 'n a mau direita.
O creguiño irguéu os brazos
pro-enriba d' a sua testa,
e dixo, casque chorando:
que la Virguen te protega
y nunca te desampare
y de su mano te tenja.
[p. 8]
En esto o sarxento veu
mandóu toca-l-a corneta,
y-o rapaz, morral ó lombo,
púxose 'n a ringuileira.
A mai miraba pra él
com' unha mansiña ovella
á quen lle quitan de plonto
o seu añiño, sua prenda.
Ó sarxento o pai miraba
como se mira unha fera;
o creguiño, pol-o baixo
estaba reza que reza,
y-a nena —¡miña xoiña!—
¡qu' había facer
a nena
senon mirar pr' o rapaz
que, tesiño flente d' ela,
casque mirar
non podía
co' aquela peniña pena!
De frente... mar... o sarxento
dí con vos augardenteira.....
e marchan de
flente todos
coma manada d' ovellas.
Sin ánemos nin forziñas,
cayéu a nena
por terra:
quixo a mai votarse á él
pra darlle a últema aperta,
[p. 9]
e ¡atrás peisana! Ile dixo
un soldao con cara fera,
anque co' a y-auga 'n os ollos
viu 'n aquela sua
mai mesma.
O pai y-o crego, namentres,
mollaban co' a y-auga fresca,
pra lle volver
os coores,
aquela rosa bermella.
¿Y-o rapaz? Triste, calado,
e levando baixa a testa,
vai pensando, vai pensando
'n a maldita bola negra.
¡Probe Xan, probe mociño,
a tua pena si qu' é pena!
A mai perde ó seu filliño
cristal en onde s' espella;
o pai perde un compañeiro
pro labor e pr' a lareira;
a neniña ¡probe pomba!
casique perde a
esistencia:
os amigos un amigo
en ond' outros mais Iles quedan;
pr' o rapaz, d' un solo golpe,
perde as
caricias maternas,
e de seu pai a compaña
e d' a y-alma a regaleza,
y-os amigos; e non perde
[p. 10]
a vida e a y-alma enteira,
proque toda
lle fay falla
pra recordar á quen deixa.
*
* *
¡Vel-ahi van! Calados todos.
cavilosos.... ¿en qué pensan?
¡Ay! os que nunca
saíches
d' a caron d' a probe vella
que vos mima e vos regala
y-en
mirarvos se recreya;
os que sempre ó pé viviches
d' a casa donde s'
encerran
as lembranzas d' unha vida
toda de feitizos chea:
os qu' ó sair
d' un lugar
non conocistes a pena
de deixar ¡cicais pra sempre!
algunha
garrida nena
que vos chamaba soliño,
meu consolo, miña prenda,
ou os qu' enriba levades
todo ó que vos interesa,
pro que xente á quen querer
non tedes, nin quen vos queira;
os que
sabés sacudir
duros recordos qu' aqueixan,
[p. 11]
coma se sacude o polvo
que 'n os vistidos s' aplega;
¿qué sabedes ¡probes almas!
ó qu' é
sintir con firmeza,
ó qu' é sintir o corozo
que co' as vágoas mism' oufega:
qué sabés qu' é verse lonxe,
lonxe da
quirida terra,
sin qu' haxa quen vos console
s' algún door vos apreta,
e sin que vos ate un pano
s' acaso vos dóe a testa?
¿Qué sabedes, qué
sabedes
d' os doores e tristezas
qu' arremeten ós coitados
'n a noite
sombrisa e negra
d' a saudá en que s' atopan
siguindo d' a vida a
senda?
Probiño d' aquil probiño
á quen toca bola negra,
e que se vay pol-o mundo,
sin qu' o paradeiro seipa,
á come-l-o pan de
picos,
á dormir en cama alléa.
¡Cántas veces 'n a garita,
estando de
cintinela,
saca d' o peito, chorando,
[p. 12]
o 'scapolario d' a nena
pra contemplalo e bicalo
coma s' a bicase á ela!
¿Qué fará agora o
patrón,
e qué dirá a miña vella?
cicais falarán de min
consolando á miña prenda!
¡Qué pensamentos tan tristes,
tristes com' a noite negra!
*
* *
Cando vexades os mozos
que marchan pra lonxes terras,
cando vexás que
sorríen,
cando oigás a cantinela
qu' ó soar d' un guitarrillo
entóan
con vos que tremba,
non riádes nin cantedes;
chorade pol-os que deixan
pobo, pais, amor, amigos,
tod' ó que s' ama 'n a terra,
tod' ó que nos
enche a y-alma,
tod' ó qu' é nosa esistencia.
|
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas