[p. 209]
Engademento aa leenda
|
Unhos nove ou dez anos despois dos acontecementos con que
comenzámol-o
noso conto, nunha mañan bretemosa d' Outono á cousa das dez, arrentes
da cerca do convento de S. Cristobo de Dormeá iban trotando tres
xenetes en tres cabalgaduras que ben podían dicirse señoras
cabalgaduras.
Erguiase o mosteiro, convertido hoxe en eirexa parroquial, no medio d'
unha mimosa veiga regada pol-o Iso, a cual, rodeyada como estaba de altas e
rapadas montañas, paricía un estenso xardín posto alí aa mantenta. Fora fundado
no ano 1152 pol-a condesa D.ª Lupa, filla do conde de Traba, D. Pedro Froilaz, e
muller do
conde de Monterroso, D. Munio Pelaez; é dicir, a eirexa xa a habia, pois sona nun
decumento do mosteiro de Cinis do ano 1063, co nome de Dormiana;
o que fixo D.ª Lu-
[p. 210]
pa foy agrandar o adificio e poñer alí unha cumunidá de monxas de S.
Benito, que estivesen adicadas ao servicio e aas alabanzas divinas e
mais á pidir á Dios por ela e por toda a sua xente. Firmaron a esquirtura de
fundacion os cinco fillos de D.ª Lupa e mais os seus dous hirmans D
Fernando e D. Bermudo, restoiradores do convento de Sobrado e tamén o Arcibispo de Compostela.
Cinco anos despois desto o Rey D. Fernando II confirmou a fundacion e
encotou os diestros do convento pra que ningún xuez, nin outro ninguén
non
entrase neles sin ser chamado pol-o moordomo do couto. No tempo dos Reis
Católicos xuntaron este mosteiro co de S. Payo de Santiago.
Mais volvendo aos nosos xenetes, o que iba diante era todo
un cabaleiro. Montaba un cabalo bermello ou alazán, que palillaba as
patas, que paricia que no-nas pousaba no chan. De pés á cabeza iba cuberto
d' aceiro, tan puído e reluceute, que se podía
ver a cara nél. A continencia desto eran os arreos da besta; silla aa xineta cos
estribios ben altos; freno, cabezada e petral, adornados de bullons e colgarexos de prata;
galdrapas de terciopelo verde con galons e bolras d' ouro e bordados os quince escaques dos
Ulloas, divididos cada un por tres faixas azules. Detrás, nun faquiño
bayo iba un pícaro garrido coma un cara-
[p. 211]
vel, que anque escapullido tendría, á todo têr, de oito a nove anos.
Vestía un xubón e unhas calzas de terciopelo verde abotoados con
corales; calzaba uns borciguís altos e puntiagudos de piel dourada, e
na cabeza levaba unha gorra de terciopelo da mesma coor verde adornada
cun galón d' ouro e cunha pruma encarnada coma a graa. A sua besta iba
tamén ricamente aparellada cun gran caramiñol de seda na testa; pero levaba silla rasa ou aa brida.
O terceir xinete viña nun cabalo negro como a acibeche; e anque iba
tamén vestido de ferro, por eso a sua armadura non era tan relumbrante e
compreta coma a do pirmeiro. A sua besta iba arreada con silla de
cadeiras e poI-o consiguente con estribios
largos.
Así que chegaron aa portaría do convento, apeáronse os tres; e
mentres o cabaleiro que iba detrás quedou fora reparando
poI-as bestas, o outro cabaleiro, levando da man ao rapaciño, meteuse dentro do
portal, que era espacioso e cuase cadrado hastra chegar aa roda ou torno que estaba
nun recanto do portal. Dou unhos golpes ca man dicindo ao mesmo tempo.
¡Alabado sea Dios! Por sempre sea bendito lle contestou logo a
porteira desde dentro. E como él Ile perguntase si se podería ver aa fraira
D.ª Beringuela, respondeulle ela que iba á avisala insiguida.
[p. 212]
Ao pouco tempo apareceu de novo a porteira na gradicela que estaba
acaron do
torno, dicindo que D.ª Beringuela iba á baixar. Por eso inda tardou; e o cabaleiro,
pra entretêr o tempo, trabou conversacion ca porteira, perguntándolle, antr' outras cousas, si
D.ª Beringuela se afixera ben no convento.
¡E non había d' afacerse? contestou a fraira.
E a alhaxe da casa. Ela borda,
ela cose, ela barre, ela cociña, ela frega hastra os pisos si e perciso, e, en
fin, fay
todas las labores desd' a mais fina e esquisita hastra a mais baixa e
ordinaria. E sint' esto, eIa canta e salmea coma un anxel, ela toca o clavicordio e asiste ao
coro con tanta puntualidá, con tanta homildá e recollemento que adifica e move aa devocion. E logo pra todas ten palabras
de amor e de agarimo; para todas é tan
querendosa, que ningunha de nos pode estar triste nin afrixida con ela. Cando ve
algunha así, tómaa da sua man, e mentras non se convenza de que se
esparexeu e disipou aquela nube de tribulación, non para, nin descansa.
Tal é a bondá da sua alma e do seu corazón, que parece que toda ela despide
un vao de uncion e ternura que á todos atrae e anamora.
Soilo para sí non sabe sinon têr palabras duras e
aldraxosas. Cuase sempre, cando
[p. 213]
ten vagar, non se acupa noutra cousa que en alabar é ponderar a misericordia que
Noso Señor usou ao adimitil-a e darlle pousada esta santa casa á ela,
que era o
refugallo do mundo e de quen o mundo fixera rastollo. E esto díceo con
tal fervor e con tal esprito e con tal compunción, que á nos todas déixanos baradas e
confundidas.
Toda esta conversacion pasara na gradicela que servía de estrema aa clousura.
O cabaleiro, sin soltar da man ao picariño, todo estivo oindo con moita atencion,
pero ao mesmo tempo sin dar mostra de que lle causase estrañeza
ningunha das cousas que se lle refirían da fraira Beringuela.
Mais por fin, despois d' un anaco, apareceu tamen na
gradicela a fraira por quen perguntara o cabaleiro. Nin ca cinguída
touca, nin co velo, nin ca ancha cogula, nin co escapulario, se
despintaban as fauciós, o porte, os además de Beringuela; antes ben, aquel vestir grave e
maxestuoso dáballe mais realce e aparencia. Ao chegar, dirixeu unha
ollada ao cabaleiro e outra ao pícaro; pero o ver á este e botárselle
encima e querer comel-o a bicos á través da grade, foy todo un. Poucas
veces se viría unha esplosion tan espontánea e tan intensa de cariño,
como a que alí tuvo lugar. Mais de pronto, como si fora movida pol-o
istantáneo impulso d' un resorte, cesou na sua aperacion é púxose
direita, ao mesmo tem-
[p. 214]
po que unha nube de rubor e amargo sentimento Ile cubría e toldaba o rostro.
O cabaleiro, que á todo esto estivera mudo e corno estático,
saludouna cortesmente; pero dempois non ousou pernunciar palabra; tal foy a turbacion e o anoto que o
atuira!
A fraira, como pra sacal-o do seu aturrullamento,
perguntoulle como iba a obra de Pambre. Mais, cal si esta pergunta fora
un puñal invisibre que se cravara no mais sotil e dilicado do corazon,
de tal maneira descompuxo a o boo de Gonçalo Ozores, e xa non
deixaremos de chamal-o pol-o seu propio nome, que páledo e lívedo como un calabre pra non caer tivo que
collerse á un dos paus da gradicela. E a fraira fixéralle aquela pergunta
sin mais intinción que a de darlle pee á él pra sair do seu atoamento;
pero foy espertar o recordo de certas ideyas e de certos sucesos que
quixera él têr ben esquencidos, e que naquelas circunstancias eran pra
él outros tantos aguaciles e pergons que o acusaban e axecutaban pol-o
que mais podía ofender e lastimar á un cabaleiro, abichornandoo e
sonroxándoo como aleve e fementido.
Beringuela procatouse pronto da turbación e congoxa porque
estaba pasando o cabaleiro; e ainda quixo ir correndo á buscar algunha
maeciña ou cousa das que se usan nos pasamentos.
[p. 215]
Non é nada, non é nada, ripitía él enxugando co
pano o sudor frío que lle bañaba á frente. Quizaibes o vir
sudando e despois quedar parado foy o que me perduxo esta especia de vaído.
A fraira con moito disimulo e coma quen non ve de que sofocarse,
mudou de conversación e foy dando d' unhas cousas noutras hastra que lle perguntou si
consiguira que lle volvesen os estados da Ulloa.
Por agora inda estamos na mesma contestou él medio
encotomiñado, anque xa algo reposto do aperto que levara; pero teño
palabra certa do Condestabre de que m' os ha de volver, e aspero que m'
a ha de comprir moormentes agora que casou ca filla de D. Alvaro de
Castro.
O Condestabre sey que é home pra facelo pol-o que dél teño oido
dicir ouservou ela; pero por eso élle d' agradecer a aucion,
pois poucos farían outro tanto.
Así estiveron un pouco parolando de cousas indifrentes,
hastra que como viña chegando a hora do rifitorio, Gonçalo Ozores
tratou de despidirse; pra o cual quixo coller no colo ao picariño para
presentarllo aa fraira. E foyno á coller á tal punto, que él acababa
de facer unha aperación ca que estivera moy enfaenado. E fora que coma
á él lle chamara tanto a atención o hábito da monxa, moormente as
mangas, púxose moy afouto á atar a punta d' unha de-
[p. 216]
las contra os paus da gradicela c' unha baraza de seda encarnada que sacara do bolso. Cando
Gonçalo Ozores se decatou, non soupo si rifarlle, si rîrse; pero reparando
que Beringuela estaba tan embobada contemprándoo, tamén él acabou por
sonrîrse, e tomandoo, ao fin, no brazo,
Quíxenvos trajer este mozo dixo pra que véxades que guapo e que garrido
está. Pra todos é un encanto; todo o mundo ten na boca á Gonçaliño; pois como él é
tan estrebillante, que parece que ten o formigo, non hay ninguén con quen non vaya
á bater, nin ninguen que non teña que ver con él.
Mentres o cabaleiro así se expresaba, Beringuela baixando
a cabeza como si lla afundira o peso d' algun grave e triste recordo,
colleu maquinalmente a manciña do neno e bicoulla unha e mais veces ao
mesmo tempo qu' unha grosa bagulla se lle desprendía das perfebras. E logo con
certo acento cheo de solenidá e melanconía iñideu:
Eu paréceme, que en canto en min estuvo, fixen o que
era de miña obligacion. Resta que vos cumprades ca vosa E ao dicir
esto miraba fixo, fixo pra o picaro.
Gonçalvo Ozores apertándoo mais contra o peito. Este,
éste dixo sempre ha de ser un Ulloa.
E con esto, despois das saudes d' adoito
[p. 217]
separouse d' alí algo barado e inda parece coma encollido e
avergonzado; e encamiñouse pra onde deixaran as bestas, e montadas que
as houberon, botaron á andar pol-o mesmo camiño que trouxeran.
¿Cómo e descantá estaba Beringuela naquel convento?
poida que pergunte algún leitor si é que lle dou á peta de chegar hastra
aquí. Pois foy que os desengaños que levara co conto do
casamento de Gonçalo Ozores, non deixaron de causar nela o su efecto; e
a probe muller, por mais que fixo, non poido disimular que aquel axe,
ainda por ela hastra certo punto consintido, chegáralle adentro da
alma. Pra ela para quen neste mundo non había outro home coma Gonçalo
Ozores; pra ela que en Gonçalo Ozores tiña embutida a mitá da sua
alma, têr, cuasimente no punto en que ela estaba mais chea e afouta con
este pensamento, que cachear os mais fondos rincons do seu peito e
arrincar ela pol-a sua man o mais miudo recordo d' aquel home que hastra
estonces fora a imaxe e prenda da sua soñada filicidá, foy un trago,
un solimán que lle empezoñou as entrañas e lle puxo o sangre como fel!
De alegre, lizgaira, souril, algareira e conversibre que era, dou en
poñerse mucha, ensemismada e engoumada, como si quedara orfa d' aquela
vida e animación que denantes lle estaba buligando dentro.
[p. 218]
Moitas veces víralle ao pensamento o deixar o mundo e retirarse á
algún mosteiro; pero logo empezaba á cavilar con que cara iba á pidir
que a adimitisen antre as monxas á ela, que, á ben ser, non era mais que
un aldraxo, dina soilo do desprecio de todos, á quen o mundo acababa de dispidir
cun couce.
Nesta pelexa e congoxa estivo ela xemendo un ano largo;
mais un xueves santo foy como de costume á Sobrado á recoller a bola bendita que naquel memorabre
día repartían no convento á todos cantos fosen por ela; e tanto a
conmoveu o espeutáculo que ofricía aquela infinidá de xente de todas
crases e condicions, que ca mayor reverencia e agradecemento recollían
aquel pan e marchaba tan ledos con el pra a casa, que todol-os seus
temores e receos se esparexeron e desvaneceron coma o fume. Para todos
sin distinción houbo pan iba ela ripitindo para os seus adentros ao
retirarse pra a casa; tamen pra todos sin distinción ha de haber amor e
misiricordia. E logo, erguendo os ollos ao ceo, cada vez mais comovida,
continuaba, Ay! Señor, por piedade non desbotedes do voso paternal seo
este pequeno átimo, no cual vos con tenrura e agarimo propios soilo d'
un Dios gravástedes a vosa sobrana imaxe: Non busquedes agora nél a
vosa divina semella, que eu ¡torpe de min e ingrata! luxei,
[p. 219]
afeei e cuase borrei, rnirade aos meus remordementos que son aa vez o pasto e
o roedor diario da miña alma. ¿Por qué o meu corazon ha de ser tan frio e o meu
sangre tan froxo que non salte en bágoas para amostrar o meu arrepentimento?
E desde aquel día xa non pensou noutra cousa que en ir
aviando todo o perciso para consiguir o su ouxeto. Unha gran dificultá
se lle atravesaba diante; e era o outêr o consentimento dos pais, que
non quirian oir que Beringuela os abandonase e se separase deles. Aa nay
ainda non lle costou moito traballo o convencela; pois como ela era tan
boa alma e tan boa cristiana, non tutubeou en ofrecer á Noso Señor o
sacrificio de canto mais amaba e quiría neste mundo. Corda, á dicir
verdá, no corazón non houbo unha que non lle quedase sintida; pero
cando a apertaba a pena e a africión, percuraba restoirarse co bálsamo
que lle proporcionaba o recordo da angustia porque pasaría Nosa Señora
ao entregar por noso ben ao seu Santísimo Fillo.
Ao pay hachouno mais duro. Moito tivo que moler e matinar
antes de chegar á consiguir que poidese ouvir sin asañarse que
Beringuela quiría facerse fraira. Mais ela, como era tan liida,
sacáballe mil testos e mil enxempros para abrandal-o e facel-o vir aas
boas. Antre outros citáballe
[p. 220]
o feito d' aquel antigo xuez do poboo d' Israel, chamado Jephté, o cal por medo de
non ofender á Noso Señor non dubidou sacrificar aa sua filla única Seila. Así, unha
xeira despois d'outra, foyno ao fin traendo ao rego. E escusado é dicir, que tan
pronto ela veu reducidos e convencidos aos pais, cada día que pasaba, tardáballe un
sigro mentres non dou todo aviado pra ir para o convento.
E aquí ten o leutor cortés, cómo e por qué topamos á Beringuela de fraira en
Dormeá.
Mais ¿cál era aquela obra de Pambre, a pergunta da cal tanto
tilín lle fixo á Gonçalo Ozores, que o deixara barado e cuase esmorecido?
Esta obra era a do castelo de Pambre, do que él tanto Ile falara noutros
tempos en que o mundo para eles se presentaba tan cheo de ilusiós e das mais
engaratusantes e comprometedoras aparencias; a obra d' aquel castelo no cal algún
día Gonçalo Ozores se figurara ver á Beringuéla como águia no seu niño.
E nafeuto, Gonçalo Ozores puxérase aa obra xa facía
tempo, e levabaa boa d' arrematar; pois compríalle moito o estender por aquela parte a rede das
suas fortalezas pra asegurar desd' alí as cumunicacions cas terras que
tiña da outra banda do Ulla, e mais para têr arrecadados aos de Milli.
[p. 221]
E tratándose, como se trata, d' unha obra en que tanto se
esmerou Gonçalo Ozores, e que tanto se relaciona co noso conto, no me
levarán á mal os meus leitores que eu queira dicirlles algo de tan
famoso adificio.
Levántase nun polmontorio que se avanza de Sudeste a
Noroeste sobr' o río Pambre. A ladeira, que mira ao Nordés, está
cuberta d' arbolado, e d' erbeiras, e parece un terreno tan boo, como si
poidera dar o azafrán; pero a d' outro lado presenta un paisaxe do mais
hórrido e agreste que poida maxinarse. Si gustades dél formarvos
algunha ideya, fegurádevos un descomunal curizo cuberto, en vez de
pugas, de agudos e disformes peñascos. No fondo vese o río correndo
mal a gusto por antre un leito de penas e croyos e salpicando escuma por
todas partes.
A cabalo, pois, deste polmontorio érguese o castelo coma
un fero e soberbio xigante, ceñudo, de nervudos membros, e que na sua
arrogancia pertende que a sua fegura se destaque antr' as nubes. Costa
traballo borrar da alma a empresión que se sinte ao contemprar desde
abaixo, desd' a ponte de Pambre, aquela masa, non informe, sinon
convenentemente arranxada, que resalta sobre o azul do firmamento,
imponente, ameazadora e como facendo un mudo, pero solene requiremento.
[p. 222]
Esto que digo esprimentámol-o ben esprimentado, uns cantos
amigos nunha acasión que se nos presentou, ou mais ben buscamos, de ademirar
desd' a susodita ponte aquel formidabre conxunto de rimas de pedras tan
ben entre sí trabadas e tan irtas e direitas como velas. Mais, por eso,
non tomamos á mala parte o emprazamento; antes ben, subindo pol-a agra
ladeira Nordés do polmontorio, ansiosos e ufanos como quen quer corresponder ao desafío
dun cortés amigo, siguindo as voltas que vay dando o camiño ao
consolante do tarreo, fúmonos chegando ao castelo para ver mais por miudo a
sua dispusicion e as suas formas.
Xa no cruto do monte, despois d' unha subidichiña pouca,
atravesamos unha ponte pequena, e logo unha porta flanqueada de recias troneiras aberta no primeir
recinto fortificado; e sin mais vímonos dentro d' un irregular e estenso patio acupado
noutro tempo con almacens, casetas, cortes e outras dependenças, hoxe cun mal
horrio e tal cual pendello medio desasurado (1).
A un lado do patio érguese o castelo propiamente dito; o cal háchase
dividido en dous recintos, un central, e outro es-
(1) |
Xa indicamos noutro sitio que no patio quedara incruída
a antiga eirexa parroquial de Pambre. |
[p. 223]
trior que o rodeya. O central ven á ser unha gran torre de pranta cadrada
de 10 metros e 80 cents. por lado medidos pol-a parte d' afora. O altor ha
de chegar hastra vinte metros, sin contar as almeas. Compoñíase de
catro altos; pero dos sobrados que os separaban, non quedaron mais que os
canzorros en que pousaban as trabes. A porta de entrada estaba ao univel
do primeir piso, ou seya á catro metros e setenta cents. do chao; de modo
que para pasar adentro, había que subir ao sobrado do recinto estrior que
rodeyaba a torre; o cal sobrado, como é de supoñer, nesta parte debía
ser unha trapa para cortar o paso cando fose perciso.
Dábanlle luz tal cual estreita fiestra, distribuidas non con moita
simetria, unha en cada piso; por eso, unha delas ten dous huecos, coma as
aximezadas, separados por unha culuna; e cerrábase con duas follas de madeira
corredías antre
duas pestanas que inda hoxe se ven d' afora, unha enriba e outra abaixo
da ventaa.
As puntiagudas almeas son voladizas, e fúndanse nunha moy salente
fileira de rebustos canzorros que rodeya toda a coroa da torre.
As paredes teñen tres metros de ancho; pero conforme van subindo, van morrendo,
de sorte que no mais alto soilo tenderán dous metros ou dous e medio de
espesor.
[p. 224]
E de creer que no gordor das paredes estea feita algunha
escaleira sacreta para cumunicárense unhas cas outras as cámaras da torre.
O que é de adimirar é o ben costruídas que están tanto estas paredes, como as do
recinto estrior de que logo falaremos. Os sillares parez que están cortados aa
navalla da barba; ¡tan ben labrados, tan desempenados e tan ben asentados
están! Así é que a edra e outras prantas parásitas trepan pol-os muros
arriba; pero sin que hachen moito modo de enfiar nas xuntas as suas raíces.
Onde se ve tamén o crusarios que eran aqueles canteiros é nun lenzo de parede do
recinto estrior, que inda conserva o marco dun postigo hoxe tapeado, e
que cuase todo él está acimentado nun desconforme penedo. Os cortes dos sillares
estan ben aditados cos dentes arregañados do croyo, que pena e parede parecen
unha soila peza enteiriza, riscada en sitios para mais ben parecer.
Pasando agora ao recinto estriaor, diremos que sua pranta
é un cadrilongo, dentro do cal, pero terciada pra un lado, se levanta a
torre. Tiña dous pisos; o piso baixo e mail-o sobrado; que, por suposto, no
lado d' adentro fundábase nos muros da torre. Nun dos lados deste recinto
estrior había unha espaciosa cámara cunha gran chaminea, as cambotas da cal apoyábanse
[p. 225]
en duas repisas en forma de cabezas de mouro.
Das almeas que antigamente o coroaban, hoxe apenas quedou
unha; anque sí os salentes canzorros sobre que se erguían.
O que mais chama a atención neste recinto son os catro torreós das esquinas, a
pranta dos cales non é redonda como sol ser a da
mayor parte dos d' aquela época sinon cadrada. Compóñense de tres pisos
separados uns dos outros por bóvedas de cantería, e rematan con almeas
pol-o estilo das da torre grande. O espesor das suas paredes é de dous metros e
nove centímetros; e o espacio, que encerra cada un, ten dous metros e ochenta e catro centímetros
de longo, por dous e corenta e cinco de ancho. Escusado é dicir que o blasón dos
quince escaques propio dos UIloas campea por todol-os lados do castelo.
Pero por eso a edra vay consiguindo o seu feito; e axudada da
soledá e dos anos vay envolvendo pouco á pouco a torre naquel verdoso
manto, que é como a mortaxa dos monumentos sentenciados a perdurabre olvido.
Nun dos pisos da torre grande, e xa me esquecía, arrimada aa parede hay unha gran
rolda de pedra, posta non de prano sinon de canto, e sostida antre dous canzorros.
Poida que estivese alí pra servir de lareira cando fose perciso, ou quizaibes de trapa
[p. 226]
para tapar con ela a entrada da escaleira sacreta.
Tal é en resumen, o famoso castelo de Pambre; o castelo mais
antigo dos que se consevan na nosa Galicia; o castelo en que non poideron fincar o dente, nin os hermandinos do ano 1431,
nin os do ano 1467, que, como é sabido, arrasaron todol-os do noso país.
Non sabemos si Gonçalo Ozores, cando estaba costruíndo esta fortaleza,
tendería
moy presente na mamoria á Beringuela; pero o que é certo é, que si o nobre
cabaleiro se porpuxo levantar alí un castelo que fose símbolo e solene portesta e aa vez
escudo da sua lealtá, como en mais d' unha acasion llo ripitira aa filla do señor do
Vilar, si esto foy, volvo á dicir, o que se porpuxo, consigueuno aas cheas; que
mentras os demais castelos do seu tempo ficaron todos no chan, este permaneceu erguido e
direito coma para amostrar a firmeza e fidelidá do seu ilustre fundador.
(1)
Agora pra poñer o ramo aa obra, enxirirei nesta derradeira
páxina unha carta do
(1) |
Esto pudémolo dicir cando íbamos esborranchando estas
cuartillas; hoxe, do que é mal, xa non podemos dicir outro tanto.
O castelo de Pambre foy vendido; foy vendido para poderen aproveitar algunhas
pesetas que poideran dar os seus sillares voando pol-o aire ca dinamita.
Quizaibes sea fada da nosa época o borrar todol-os recordos groriosos que nos quedan d' outros
tempos. |
[p. 227]
boo de Gonçalo Ozores, contida nun decumento que ten no seu poder un dos amigos
á quen adiquei esta probe ringuiolada.
«Sabean todos quantos esta carta viren como nos don frey Afonsó Eans, abbade do
mosteiro de Santa María de Sobrado por nos e pelo convento do dito
mosteiro, sendo eno dito mosteiro e en mina camara arrandamos e aforamos a
vos a vos (sic) escudeiro que sodes de Gonçalvo Osores por poder
de hun alvala do dito Gonçalvo Osores de Hulloa escripto en papel e rrobrado
de seu nome, segun por el parescía; do qual o tenor atal he:
«Don Abbade de Sobrado, eu Gonçalvo Osores vos envío fazer a saber, que dos
tres casares que abedes de aforar a Gomes Conde, que lle ponades de Renda
en cada casal duas faneygas de pan en cada hun ano e non mays; e douvos
poder quellos posades aforar sen pena algua por esta mesma rrenda. E non
fagades ende al. E por (que) creades, escripvyn aqui meu nome, feyta XX
e dous dias de setembre (ano 1391) Gonçalvo Osores»
|