[p. 51]
Eran as tres da mañá d'un domingo de Piñata.
O sereno da calle do Carmen sintiu voces de
socorro, e por mais que botou unha boa carreira solo puido ver de lonxe
dous homes que loitaban, un d'eles que caía y-o outro que escapou calle
arriba, como alma que leva o demo.
Anque ó primeiro acordo foi correr detras do
qu'escapaba, ó pasar por diante do que caera conoceu o seu paisano, o
siñorito que lle daba propina casi todal-as noites e que lle falaba en
gallego pol-o que o queria moito, e xa non s'acordou de mais nada que de
valerlle.
Cichaba sangre como un carneiro.
Tocou o pito e n'un verbo apareceu a parexa. Un
dos policías foi en busca d'un médico a casa de socorro y o outro
quedoulle axudando o bon do sereno a tapar cos dedos as firidas que mais
sangre cichaban, pra que non se desangrase, por non ter a mau outra
cousa millor pra estiñar a sangre.
Xa lles cansaban os dedos de apretar as
firidas, pro como asi que os afloxaban volvían a verter sangre y-o
firido esvaiaselle o sentido, tiveron que aguantar a faena d'aquel
xeito.
—Probe don Caitano: un siñorito tan bon que
nunca se mete con naide, vilo a matar, mesmo diante a porta da sua casa.
[p. 52]
—Logo conócelo, dixolle o policia.
—Vive n'esta mesma casa no segundo piso. E un
gran siñorito, tenme dado moitas propinas. Somos paisanos e daba non
sei canto porque non morrese.
—Tarda o médeco.
—Xa se ve que tarda, repuxo o sereno pra quen
os minutos parecíanlle horas.
—E non da nin a pé nin a perna. Chamo á ver.
—Siñorito D. Caitano.
O firido abriu os ollos e mirou pro sereno e
con voz apagada dixo:
—Pepe. Matáronme.
—E quen —lle perguntou incorporando o firido.
—Un rival...
Non puido decir mais. Quedouse outra volta sin
sentido, porque tan pouca era a sangre que tiña que ó poñelo
incorporado deull'un vértigo.
Parecia un difunto.
N'esto apareceu pol-a esquina da calle unha
patulea de homes. Era o médeco y-os acompañantes.
—Siñor ande apresa, pois seica xa morreu, dixo
o sereno.
—Si morreu escuso correr moito, repuxo o
médeco.
Arrodearon o firido. O policia y-o sereno así
que viron ó médeco deixaron d'apertar tanto n'as firidas e viron que
non sangraban cuasi, e xuzgárono morto.
O médeco tomoulle o pulso, torcendo a cabeza
como si quixera escoitar algo, pra prestar mais atenceón e dixo:
—Soltad'as maus.
[p. 53]
—Siñor, esta firida do brazo cicha moita
sangre.
—Non importa. Hay que ver o que é.
Quitadal-as maus d'encima do lesionado viu D.
Luciano qu'asi se chamaba o médeco, duas firidas unha n'un costado e
outra no medeo do brazo, entrambas do lao esquerdo. A do costado, anque
parecia mais grande, non lle fixo caso poruqe botaba pouca sangre, pero
así que viu como cichaba a do brazo, puxo un dedo na firida e dixo:
—Hay que ligal a arteria.
E dirixindose a un dos practicantes díxolle:
—¿Tras na caixa o torniquete?
—Si señor.
Dácomo logo.
Abriu unha caixa, que tiña moitos
caixonciños, e d'un sacou o que lle pedia D. Luciano.
Era unha especie de torno atado a unhas
correas.
Don Luciano buscou co-a mau que tiña libre un
punto no brazo por encima da firida, fincou ali e dempois de sacar o
dedo d'ela, viu que xa non ceibaba ningunha sangre e dixo:
—Está ben.
—¿Quere que aprique eu o torniquete? dixo o
axudante.
—Pois pono logo que xa me don as costas d'estar
nesta postura.
Apretoulle con aquel istrumento o brazo.
Dempois puxo encima d'ambas firidas un papeliño verde cuberto c'un
pouco d'algodón.
—Xa está, dixo o axudante.
—A casa de socorro, dixo D. Luciano.
—Siñor, dixo o sereno adiantándose, este
siñorito é meu amigo e vive no segundo piso d'esta
[p. 54]
casa, si non hay incomenente quixera que lle fixese arriba a cura, q'eu
respondo de todo.
Ben Pepe: xa sabes que teño en ti confianza.
—Moitas graceas siñorito.
—Hala: cargai co-él e vamos logo arriba.
Cargaron co-él nos brazos dous homes. O
sereno iba diante abrindo as portas y-alumando coa linterna. Ademais un
prauticante levaba encendido un misto muy longo.
Co ruxido que facía tanta patulea, espertou
espavorida a ama de casa, que se puxo a chorar así que soupo que
firiran a D. Caitano.
—¿Que se necesita?
—Auga fervendo, dixo o médeco.
—O momento volvo.
—Traiga antes auga fría e unha pouca
d'augardente si a ten.
—¿En que quere a auga?
—En calquera cousa, anque sea n'un vaso.
—¿Non está na mesa de noite?
—Está a botella valeira.
—Pois agora mesmo.
Xa puxeran o firido sobre da cama e inda non
daba siñales de vida.
—Píntanos ben que se pode andar ò arredor.
—Ilo dispindo.
—¿Metémolo debaixo da roupa?
—Si,
Entramentras fora sacando o prauticante da
caixa, istrumentos, esponxas, us paquetiños e frascos de meiciñas.
—Ahí ten a auga y-a augardente.
—Vinagre, haino.
—Si siñor.
—Dácamo por si acaso.
Xa meteran na cama a Caitano e deixárano
[p. 55]
en coiro do imbigo arriba. D. Luciano misturou co-a auga un pouco
d'augardente y-esbarruzouna pol-a cara y-o peito do firido, que abriu
logo os ollos, como espertando.
—Xa non fai falla o vinagre, dixo.
Queitano mirou pra todos, pro solo se fixou no
sereno e no médeco que lle dixo.
—Anemo home. Non hay coidado.
—Gracias doutor. Sálveme usté.
—Hay que facer unha pequena operaceón, dixo D.
Luciano atapando o firido.
—Faga o que queira, con tal de curar, pois
quero pagarlle como merece a o canalla que asi me puxo.
—¿Quén foi? perguntaron dous ou tres on
tempo.
—Eso a naide lle importa mais que a min. Doutor
pidolle de favor que, si pode ser, non dea parte d'esto, porque quero
tomal-a revancha pol-a miña mau, sin que a xusticia m'axude pra nada.
—Ben home, ben: xa trataremos eso.
—Agora poñase tranquilo, e non s'acorde de
nada que vamos a ampezal'a operaceón.
Mentras esto decían xa lle fixeran a cura da
firida do costado, que por fertua era longa, pro pouco fonda, pois non
chegara a o pulmón.
Caitano sufriu a operaceón sin dar un layo
y-eso que pra ligarll'a arteria tiveron que abrirlle outra boa firida
mais arriba da que tiña.
Asi qu'arrematou a cura lavou as maus o médeco
sin dar unha fala e mandou ós prauticantes que se fosen.
Solo quedaron no coarto a patrona, o médeco e
dous policias.
O sereno tivera que salir antes, pro dixo que
[p. 56]
logo volvería, pois o probe tiña moito pesar pol-o que lle sucedera o
seu peisano, e depenábase por non haber chegado a tempo pra impedir
aquela reña.
Don Luciano dempois que lavou as maus sentouse
no escritoreo e collendo un prego de papel de cartas dixolle o firido:
—¿Podo dispoñer d'este papel?
—Do que vosté queira.
—Moitas graceas. ¿Como se chama?
—Caitano Valin, da Fonte.
—Edá.
—24 anos.
—¿De donde é natural?
—Son gallego, do mesmo Lugo.
—Moitas graceas. Non perciso mais.
—Agradecerialle que non dese parte, porque o
que me firiu é outro rapaz com'a min, algo tolitates a quen penso
arregrarlle a cabeza, e s'a xusticia mo pon á sombra non podo eu
curalo.
—¿Conoce pois o nome do que o firiu?,
perguntou un dos policias, que tiña xa unha carteira aberta pra
apuntar, n-unha mau e un lapiz na outra.
—Conozo.
—Pois non ten mais remedeo que decirnos o nome,
porque a o fin y-o cabo ten que saberse, e pouco tempo o podrá ter
calado porque o xuez fará decirllo.
—Sendo asi apunteo logo. Chámase o perillán
Martiño López.
—¿Que dice usté? Repuxo o médeco erguéndose
da silla de súbito, como movido por un resorte.
—Está usté seguro de que foi él.
—¡E tan seguro! Fai xa tempo que no me que-
[p. 57]
re ben e que m'andaba amenazando. Como xa ten probado que pra min non
lle bastan os puños, firiume por sorpresa c'un puñal. ¡Cobarde!
—¡Probe fillo!¡Que disgusto levará sua mai
cando o seipa! escramou o médeco levando as maus a cabeza en ademán de
desesperaceón, como s'os pelos tiveran culpa do que lle pasaba.
Asi estivo us minutos.
Os policías y a patrona non entendian aquelo.
De súbito da us pasos cara a porta como si
fora a salir, e chamando a os policías pra que baixasen con él dixo.
—Hasta mañá.
A patrona quedou co.a boca aberta unha chea de
tempo. Cando se porcatou viu qu'o estudiante durmia e foise pra cama
facendo el nombre del padre, por non entender nada d'o qu'acababa
de pasar. |
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas