BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[p.259]      Pasaron algús anos.      Un domingo do mes d'Abril, pol-a tarde estaban dous mozos falando na porta d'unha casa da vila de Haro, na provincia de Logroño.      Era ela unha fermosa trigueña d'ollos grandes e churrusqueiros, pelo castaño e rizo, boca pequena e graciosa, e moi xeitosa do corpo.      El é un gallego dos que van alí á traballar, bó mozo, moreno anque inda máis mouro pol-a vida de traballo que trai no campo ô vento y-ô sol que pol-o color do coiro, que ven se ve, si se repara, un pouco máis abrancazado por onde anda cuberto co-a roupa.      Ela baixara â porta con outra amiga pra roparar nas troulas e nas cántigas, que facían e votaban un fato de gallegos, que se xuntaran preto [p.260]      d'alí aquel dia de folga: pró non sacaba ollo d'un d'eles, qu'é o que agora s'atopa ond'ela, pois él tamén reparando qu'era mirado fito á fito, anque lle parecia cuasi unha siñorita, foi pouco á pouco acercándose á ela, con intención de falarlle, si lle daba oidas.      Ben ó viu vir a rapaza e ben lle conoceu á intención que traguía, e anque se puxo colorada e lle pasou unha cousa pol-o corpo, parecida a vergonza qu'a convidaba á esconderse, por eso agardouno a pé firme, porque aquel gallego en quen viñera reparando facía algús días, tiña pr'ela un atrautivo que non s'espricaba e non podía domar o deseo de parrafear co-él.      Foise chegando o gallego algo receloso, pois anque ben via qu'a rapaza ó chamaba cos ollos, estaba tan ben peinada e tan elegantemente vestida, que lle parecía unha siñorita, e parecíalle moito qu'aquela muller se namorase d'èl, pol-o que receaba qu'o mirase por bulra, como quen dí por tomarll'o pelo e pra que poidese servirll'un pouco de chacota, por esa especie de direito que cren ter ós castelás de facer mofa dos gallegos, como s'estes tiveran algo qu'envexarlles en nada de canto Dios lles deu.      —Vou alá, dixo falando consigo mismo, e siquer chacota dareilla. Hay que ver ó que me quer por que ser é guapa que rabia.      E votou calle adiante.      O pasar por diant'ela parous'un pouco, mirouna, e dende o medeo da calle dixo, mirándoa con encandilados ollos:      —Vaya us carabeles que se dan por esta terra.      —¿Qué quiere decir eso, gallego?      —Esto quer decir qu'esa porta parecéme unha [p.261] roseira que da cubiza vela, e que fai caer en tentación d'arroubar ô home máis santo.      —En fin, si no te explicas mejor nos quedamos en ayunas, repricoull'ela, anque ll'entendera moi ben ó que ll'eu digo, sinon fora porque voste é máis qu'a min, xa lle daria outras expricaciós o uso da miña terra.      —Pois siñora, espricar eu ben me esprico, pró seica vosté ten hoxe o oido algo duro pro que ll'eu digo, sinon fora porque vostè é máis qu'a min, xa lle daria outras expricaciós o uso da miña terra.      —¿Y como son esas?      —¡Vaites, parez qu'agora xa vai entendendo!      As espricaciós que ll'usamos por oló cando as rapazas parez que non queren entender ben qu'as queremos, son lle práuticas e manuales; pró figúraseme que vostè hame d'ir entendendo millor e non-as precisará.      —Si: yo no quiero nada manual.      —Siñora, eso será por agora.      —Ahora y siempre, á mi me gusta más hablar que tocar.      —Entón non pensa nunca querer.      —¿Qué tiene que ver el cariño con eso?      —Ten moito que ver, siñora, porqu'é unha cousa en que se vai da lengoa ás maus moi doadamente.      —Me pareces muy picarón, ¿De qué punto eres de Galicia?      —De Lugo.      —De esa tierra es mi señor, yo desearía verla.      —Elle, pois, moi bonita y-é terra á donde a levaría eu á vostè de boa gana.      —Ya tendrá allá alguna galleguiña que le sorverá el seso.      —Alá nunca vin muller capaz de facerme eso, porque alá non hai ningunha meiga que teña tan [p.262] tos feitizos pro meu corazón coma vosté; nin que teña tanta gracia na cara nin o diaño nos ollos cando mira, como vosté solo sabe mirar.      —¡Eche V. lisonjas! Ya veo yo que los gallegos teneis mucho de andaluces.      Logo dirixindose á compañeira qu'escoitaba esta conversación díxolle.      —Mira chica, sube y estate arriba por si llama el señor.      A compañeira obedeceu, non sin botarlle unha ollada, como dicíndolle:      —Entendo, ó que queres ti é quedarte sola.      O mozo tamén ó entendeu así e xa s'estreveu á pavonearse un pouco máis.      —Con quien trabajas.      —Con outros compañeiros, gallegos tamén e de cerca do meu lugar.      —No te digo eso, sinó á què amo sirves.      —Estou en cas do marqués d'Avendaño.      —Creo que os hacen trabajar mucho.      —Traballamos d'abondo, pró non hay máis remedeo.      —Tu eres un hombre listo, y podias ganar más trabajando ménos.      —Eu non sei como; pois d'un gallego naide lle fai caso máis que pro traballo bruto y-haill'a crenza de que somos moi rudos pr'adeprender as cousas, e a pouco mais pensan que solo entendemos da terra pra fozar n'ela.      —Pero ya veo que tu entiendes mucho más que todo eso y es una lástima que andes mezclado con esotros brutos.      —Siñora moitas gracias, pol-os seus favores, pró non terei máis remedeo que cavar con eles s'hei de levar algús cartos forros pra miña terra. [p.263]      —¿Tú quieres trabajar en unas minas con más del doble sueldo que hoy tienes?      —¡Canté! pró ¿dónde atopo eso?      —Mira: mi señor es ingeniero, está aquí dirigiendo unas minas de cobre que hay cerca y yo le hablaré por ti, para que te dé un empleo. Además mi señor es de tu tierra y le gusta favorecer á sus paisanos. ¿Cómo te llamas?      —Estebo Valin, anque os meus compañeiros chámanme como por aló Estebo Pereira das Millaras.      —¿Y cómo es eso?      —Porque meu pai apellídase Pereira e miña mai veu das Millaras, y-a min nos papés póñenme Estebo Valin, non sei porqué.      —Pues mañana vienes aquí en cuanto concluyas el trabajo.      —¿E por quen hei de perguntar?      —Pregunta por Dolores, que yo bajaré.      —Non sei como hei de pagarlle tantos favores. Xa vexo que vosté ten traza de ser tan boa como bonita.      —Déjate de flores, me eres un hombre simpático, me pareces listo y solo deseo que seas hombre de bien.      —Por eso non hay nada, e tampouco ha de ter queixa de min.¿Qué cousa haberá qu'eu non faga por darlle á vosté gusto?      —Me pareces además muy zalamero.      —A forza hay que selo ond'a vosté, por qu'é unha muller capaz de facer derretir as pedras con solo miralas.      —Otra! Ya veremos el tiempo que te dura ese modo de pensar. En cuanto que encuentres otra, me parece que le vas á decir lo mismo. ¡Quien se fia de lo que decís los hombres á las mujeres! [p.264]      —Pois como vosté queira, pormétolle non buscar calor n'outros ollos que nos seus, felicidá n'outros beizos que nos seus, nin outra gracia máis qu'a sua, nin outras cadeas máis qu'os seus brazos, nin outra vida máis qu'a dos seus dôces agasallos e cariños.      —Pues si fuera cierto eso que dices, todavía podemos llegar á ser buenos amigos, pero soy yo algo más vieja que tu y desconfio que me digas lo que sientes, porque los hombres sois muy engañadores y no hay que fiarse de vosotros.      —Xa ó verá logo co tempo.      —Pues demuéstramelo y veremos.      —O que sinto é que vostè s'esté rindo de min, porqu'é unha siñorita, e que me faga volver mañá en balde.      —Eres muy desconfiado, Estebo. Yo no soy señorita, también sirvo á un señor á quien por cierto te pareces como si fueras hijo suyo. ¿Tienes algún pariente ingeniero?      —Non siñora. A miña xente toda é probe.      —Pues es cosa extraña. Te pareces mucho á él y estoy segura que te protegerá. Tocante á mi, soy muy formal y nunca dudes de cuanto te diga, porque me eres muy simpático y te protegeré lo que pueda.      —S'eso fora certo, e vosté chegara á quererme, seria eu o máis feliz dos homes.      —Eso depende de como tu te portes. Ahora tengo que dejarte, que ya siento que se levantó el señor y va á salir. Voy hablarle de tí y mañana no faltes que ya te dará un emplo.      —Pirmeiro m'ha de faltar a luz dos ollos, dixo alargando unha mau que Delores colleu sin darse conta y-apretou contra a callosa d'Estebo.      Dempois de despedirse, entrambos iban na [p.265] morados. Ela cavilando na listeza d'aquel home cuya simpatía lle causaba un atrautivo moi forte e no parecido que tiña co seu siñor, y-él n'aquela muller qu'atopaba sin querer de proteutora, y-a que ll'enchía y-alma d'alegría, solo co-a esperanza do seu cariño.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega