[p.I]
Delores estivo cinco anos no manicomio y-alí,
por unha serie de peripecias e casualidás, co-as que se podía formar
outra novela, chegou á querer á Eutelo, dempois de virlle o
conocemento, pois á él nunca poideron pasarlle os sospiros por ela, e
sabendo qu'estaba ali e que fora curando pouco á pouco, fixo os
imposibres pra qu'o médeco lle premitise falar co-ela na sua
presencia, e inda máis vivir drento do manicomio pr'aparecer qu'estaba alí tamén curándose.
Tanto fixo e fixo Eutelo, que puido lograr que
un dia salise do manicomio casado con Delores.
Martiño, qu'axudou a o bandido Malvar á
engañar á Caitano, hastra qu'entre os dous lle comeron cuasque toda a
herencia que deixara a tia de Pancha, tivo unha disputa co seu
compañeiro de rapiña, por custión da mesma herencia. N'esta disputa
foi morto cuasque á traición por Malvar, y-estonces Adelaira veuse á
vivir á Madrid con D. Luciano, qu'a recibiu cos brazos abertos, anque
con moito sentimento pol'o fin que tivera o seu probe fillo, do que se
pode dicir qu'acabara tan mal como vivira.
Payo tamén se casou con Locaya, y-a postre
tivo que cargar co-as outras duas hirmás á quen as necesidás lles
fora barrendo os fumes, sobre todo dende que se quedaron solas, por
morrerlles sua mai. Anque nunca sirviron pra nada, nin houbo quen
cargase co-elas, Payo non quixo que
[p.II]
sendo él rico ó pasasen mal as suas cuñadas, que se viron obrigadas
á vivir á costa d'aquel qu'algún día menospreciaban, por ter moito
flus, sin qu'houbese onde fundalo.
Mereguildo, a pesar do seu talento e da sua
sabidencia, non chegou á facer ruido en Madrid hastra dempois de
casarse con Bastiana, que resultou moi rica.
Os cartos d'éla axudáronlle de tal maneira
á abrir tantas portas, que co'as relaciós que fixo, foi chegando
máis pronto á dar á conocer as suas facultás nas rexiós onde se
reparte o favor, e tal maña se deu, qu'ós dous anos de casado era
unha das figuras que máis sona tiñan no campo da política e que máis
se distinguían na esfera da literatura.
Os seus paisanos, moitos d'aqueles mesmos que
denantes ó despreciaban e o tiñan por un pretencioso ou por un
chiflado, eran os que máis o mareaban pidindolle favores, os que máis
ó adulaban e os que cando iban á xunto d'él trataban d'aparecer
máis humildes, respetuosos y-antusiastas partidarios.
Mereguildo nunca tivo en conta as pirmeiras
picardías e menosprecios dos seus paisanos, por conocer ben que
reventaran de iñorancia e de envexa, e sempre que puido favoreceunos,
porque apesar de todo, sempre pr'él foi o pôbo en que naceu o que pr'él tiña máis adoradas lembranzas y-o que conservaba máis cariño no
fondo do seu corazón.
Berta quedou no mesmo lugar co home e cos
fillos y-Estebo fíxolles unha casa grande, toda branqueada, á onde foi
a pasar algus dias polo brau moitos anos arreo. |