BVG     Atrás    Índice de Páxinas

A rula d'o chan gallego, o roiseñol d'os eidos d'a Suevia, o xilgueiro d'os xardís d'Erin, a poetisa d'o sentimento, a escritora enxebre e patriota, Rousalía Castro, abreu as suas áas, e voou ó trono en que se pousa a churrusqueira vírxen gallega, a virxen d'o Cristal.

Con tal feito Galicia adourada Horfa sempre por sempre estará, Os enxebres cantares gallegos           Non mais s'oirán.                     —      Os lamentos e choros e queixas  D'a sofrida gallega rexión,  Xa non teflen quen pida por eles.           Morreu seu cantor.                     —      Loito sempre vistamos, gallegos. Pol-a rufa qu'a Suevia perdeu;  Chora sempre Galicia querida.           Teu xenio morreu.                     ÷

Adolfo Mosqueira, inspirado poeta de Caldas, esprica o feito d'a morte de Rousalía n-os siguentes termos, que anque fillos d'a sua esprendente musa, levan ós nosos peitos a conformidade n-a perda que choramos.

"Para o ceo marcharon Vesteiro,  Muruais, outros moitos, é Añón, é o oilos Dios, dixo: —facede           un orfeón".                     —      "Axuntáronse todol-os vates, comenzaron axiña á ensaár,  e cantáronlle a Dios'a muiñeira           com'acá."                     —      "Po-lo visto gustoulle a musica que mandou repeti-la funcion, e despois d'a muiñeira, a alborada           escoitou."                     —      "Faltan tipres, Dios dixo, a buscalas,  ¿quen hai por alá? e Muruais moi homilde lle dixo:           —Boa a hai"                     —      "Para os cantos gallegos n'hai outra; xa lle chaman alá o ruiseiñol,  repinica c'aquela gorxiña           qu'e un primor."                     —      —"Pois decideme o nome que axiña  xa por ela un arcanxe vai ir....  —Rousalía Castro— xa o oiche;           ¡a bulir!"                     —      "Esto díxolle Dios o arcanxe é o arcanxe votouse a voar  dereitiño com'unha sayeta           para acá." .........................................                     —      "Aqui tendes por que Rousalía  dis que quixo deixa-lo país,  e pra outro mellor (segun dicen)           foi soubir, foi soubir."                     ÷

O Centro Gallego, en canto tivo noticia d'a morte de Rousalía puxo as bandeiras â mitá d'o pau en sinal de loito, e non sospendeu a festa qu'estaba disposta porque n'había tempo pr'anunciar o acordo n os peródicos.      En troque d'isto propárase unha velada fúnebre en que tomarán parte moi apraudidos poetas e literatos. Nosotros entramentras diremos con Valentín Lamas:

Queixosa rola d'o noso outeiro Que baixo as herbas d'o simenteiro Asosegada dormindo estás: Durme namentras qu'a tua mamoria Cantos de trunfo, croas de groria, Alí eu Galicía revivirán.                     ÷

Tamen se proyecta por algus bos gallegos dirixir unha súprica o ayuntamento d'a Cruña, pra que se bautice c'o nome d'a autora de Follas novas, unha d'as ruas d'a cibdá herculina.

Pra honrar a mamoria  D'aquel gran portento  Que choran os mozos  Que lembran os vellos  Aind'é mui pouco, Rapaces gallegos. Por ela se deben  Erguer menumentos  Texer mil coroas,  Vertelas a xeito  N-a coba en que dorme  Tan dolce cornello,  Y-en fin rapaciños,  Enxebres suevos, Facer mil altares  A drento d'os peitos  En donde se poida  Chorar tan grau xenio. Un d'eles xa fixo  (Sin ser o primeiro,)  Chumín, non de Vale,  Chumín ó de

CÉLTEGOS.

[A Gaita Gallega, 16 de Agosto de 1885]

© 2006 Biblioteca Virtual Galega