Visualizar obra

A partir daquela noite o inglés do iate visitaría con asiduidade a cociña e a porta da casa dos Xelmires. A familia seguía a reunirse tódalas tardes sobor do cemento mal disposto da beirarrúa, que co tempo iría ancheando até adquiri-las dimensións dun patio menguado. Jim deixaba o bloc no teito das alacenas, que quedaban á altura dos seus ollos, cando se dispoñía a enche-la pipa mentres agardaba por Manuel. O mecánico dos Xelmires chegaba ledo e ilusionado por conversar con el. Pedíralle ás irmáns unhas curtas leccións para poder contarlle a Jimmy as costumes de Santamariña. Pola súa parte, o señor Pancho disfrutaba levándoo a unha pesca, que para el nada tiña de deportiva. Consideracións que fixeron pensar ó inglés que era un máis da familia. Así se sentiría Jim aquel primeiro verán en Santamariña. Tranquilo e festeiro deixábase levar por uns e por outros sen lembrarse para nada de subir ó White Arrow máis que para durmir. Sensación idílica que anotaba con sorpresa nas cartas, que mandaba a un misterioso amigo e que eu atopei por casualidade e agora transcribo.

10 de Agosto de 1968

Prezado amigo:

Espero que recibas as miñas cartas sen contratempos. Non me perdoaría si por agunha razón non chegaran ó seu destino. Sei o moito que disfrotarás con elas dada a túa afición polos lugares con encanto. Teima que comparto, como sabes. Mary é unha boa lectora e saberá restaura-las miñas impresións e supli-los detalles da miña ignorancia. A familia de Manuela creceu con respecto ó mes de Xuño pasado como che contaba en cartas anteriores. A vila está descoñecida. O vento segue sendo forte, pero eles coñecen a maneira de óbvialo. A fonda do señor Xosé está sempre chea de xente. Sen embargo, onte atopeime con Xosé e díxenlle que non lle dixera ó avó que estaba aquí outra vez. Isto é porque aínda non fun visitalo.Debo ir. Un gato acaba de acomodarse á sombra das miñas cambas. Non sei como respostar a túa pregunta. Non sei si me atopo a gosto ou non. Teño un serio dilema. En fin, vou deixarte. Marcho a cazar octopus co señor Pancho.

Jimmy.

A partir do seu regreso, o normal para a xente dos areais sería ver a Jim escribindo cartas na porta dos Xelmires. Sentaba a carón das azaleas chamuscadas polo vento e enriba das súas longas pernas cruzadas pousaba o bloc, que ía enchendo cunha estricada letra azul. Ó rematar dobraba as follas, metíaas nun sobre e pedíalle a Manuela que a levara ó Correo. A rapaza sempre lle obedecía anque de mala gaña. Collía o sobre de avión, os cartos para o timbre e baixaba polo lado Oeste da Covagrande até a casa da carteira, pero sen deterse nela. Manuela pasaba de longo pola porta, metíase na praia e ó abeiro do petril agochaba o sobre entre as bragas e a camiseta de tiras. Cando volvía á casa ía ás présas a agochala nun cofre de cartón con candado, que Uxía e Beatriz lle trouxeran da súa primeira estancia en Londres. Os cartos do timbre tamén os gardaba xunto coas cartas de Jimmy.
Durante cinco veráns Jim mandou cento trinta e catro cartas e ningunha chegou ó seu enderezo. Non se sabe cómo, pero o inglés nunca desconfiou de Manuela. As súas dúbidas sempre recaían na falla de precaución ó escribi-lo enderezo ou á mala letra ou á nula eficacia de Correos. Endexamais pensaría que a maldade de Manuela pudera chegar a tal extremo. Pola contra, ela sí sabía o que quería. O inglés do iate seguía a caerlle mal xa non só porque fora inglés ou porque lle gostaran as sardiñas, senón polo que lle oiría dicir a súa nai a partires de aquel verán.

     —¡Eramos poucos e pariu a avóa! —Dicía Xenerosa cada vez que Jim aparecía na porta.
     —¡Ben muller, tampouco come tanto! —Contestaba Pancho alongando a gorxa de garza, que o caracterizaba.
     —¡Deberías estar leda! —Falaba Uxía— Préstalle moita atención ó teu modo de cociñar. Pregunta como fas isto e aquilo. ¡Coido que llo manda a alguén! —Marmuráballe na orella ollando de reollo para o inglés sentado na porta.
     —¡Vaia! —Dicía con aires teatrais Xenerosa— ¿Estame a facer un libro ou que?
     —¡Quen sabe! —Respostaba Uxía liando a melena nunha rosca, que premía con moitas forquillas do pelo na súa cabeza de alfilete.

—¡Levará o título de "A nai sardiña"! —Ría Beatriz mentres pranchaba a melena protexida por un papel de estraza sobor da mesa de formica. Xenerosa chimpaba contra ela o pano co que estaba a limpa-los azulexos— ¡Non te cabrees nai! É como el te chama. Agora xa o sabes todo.

—¡Que di, que!

—Que tes comida para todos. —Seguía Beatriz rindo— "Nai sardiña moi farta", dío constantemente cando non estás ti diante, craro.
—Eu coido que non escribe ningún libro. —Falou Amparito, que axudaba no pranchado de melena— Escribe cartas e Manuela lévallas ó Correo.

—¡Como vos gosta rir grazas a esta pobre ignorante! —Dicía Xenerosa.

     Manuela escoitaba estas conversas e outras semellantes con estudado disimulo. Sen embargo, algunha vez estivo a punto de baixa-lo cofre das cartas para que as leran as irmáns, pero de seguida se botaba para atrás. Elas non poderían ler en inglés. Unha cousa era falar e outra era ler, que llo dixeran a ela co traballo que lle custara recoñece-las letras. Con todo, axiña esquecía as cartas de Jim e a súa falcatruada de rapaza tullida. As irmáns abranguían o protagonismo nas curtas visitas. O menú de Xenerosa variaba de xeito considerable. Ademáis, gostaba velas cos seus traxes de actrices de cine nas festas patronais. O quince de Agosto do ano en que Jim caeu por Santamariña, Uxía e Beatriz locirían vestidos de lentellas brilantes, de cores vivas e longos até os pés, que imitaban ós da realeza británica anque de teas e feituras barateiras. Coa perrera de esparto abombada, as gorxas de garza e a longa melena solta e pranchada, que lles cobría até máis abaixo de onde as costas perden o seu nome, ían á festa. Manuela camiñaba da súa man observando cómo lle flotaban os esqueléticos corpos dentro dos vestidos de lentellas brilantes e cómo se preocupaban de orela-las casa da Covagrande para que a area non entrase nas súas sandalias de gran prataforma. Jim acompañaba ás mozas xunto con Manuel, Gloria, Amparo e Xaquín á sesión vermú. Ó remata-lo baile a panda endereitaba até a tasca do señor Xosé para cata-los callos, que se fixeran famosos na comarca.
     Nesta ocasión Jim, despois de saudar a Xosé que estaba a lavar vasos, aproveitaba para darlle a man ó fillo menor do cociñeiro, que atendía a tasca e preguntaba con cortesía polo irmán rabudo e polo señor Xosé. De seguida, o tío de Xosé con aceno estresante mandábao subir á cociña polas escaleiras que xa coñecía. Alí atoparía ós dous. O cociñeiro quedaría encantado de volver a saudalo. Sen embargo, o inglés non lle fixera moito caso e entreteríase preguntando ás irmáns de Manuela pola preparación dos callos. Elas dubidaron, pois non estaban moi seguras da fiabilidade dos seus coñecementos nesa materia e amosaron indiferencia ó primeiro. Diante das insistencias de Jim optaron por preguntarllo ó tío de Xosé. Este respostara entre chanzas que a cociña non era o del. Que mellor sería que llo preguntaran ó pai. Uxía prestouse a ir onda o mellor salseiro do Uruguai para facer de traductora. Ó intre subían os dous, Jim e Uxía, á cociña. Nada máis abri-la porta escoitouse un batifondo de pratos e a voz inconfundible do señor rabudo.
     —¡Que me preguntan cantos anos mamou o cordeiro! —Voceaba dun lado para o outro Antón.
     —¡Dille que aquí temos o costume de matalo de vello, home! —Contestáballe o señor Xosé mentres sacaba do forno tres cazolas con pescada, que deseguida adornaba de chícharos e patacas cortadas en forma de trapecio— ¡Tamén lle podes dicir que o noso é isto! —Sinalando coa cabeza as cazolas.
     —¡Pero é que mo dixeron cuns aires!

—Deben ser casteláns. —Continuaba o cociñeiro— Eles ásanos moi novos. Dinlle de leite. ¡Bo, non lle deas importancia!

     —Xa, pero me... ¡Jim! —Exclamaba alongando a man deica o inglés, que estaba parado na entrada.
     —¿Cando chegou? —Preguntaba o señor Xosé limpando as mans— Eu xa dicía que aquel iate me era familiar, verdade. —Alongando a ollada deica a porta da soleira até o exterior. Nese intre Uxía achegábase ó señor Xosé e dáballe dous bicos— ¡Que tal! —Falaba mimoso o cociñeiro diante de tanta sorpresa.
     —Cada ano mellor. Anque a terra tira moito. —Dicía Uxía secando as bágoas.

—Ben, aquí non hai futuro, xa o sabes. —Falaba o señor da fonda.

—¿Está moi ocupado, non? ¡Canto traballo sempre nesta casa! —Dicía Uxia— Non queremos molestar, pero Jim quere saber como fai os callos.

—Non hai problema. Aquí as cousas marchan igual sen min. —Endereitándoos deica o comedor do paxaro disecado— ¡Amelia, ocúpate ti da cociña! —Estaban no comedor. Invitounos a sentar. Jim sacou o bloc e o cociñeiro preguntou— ¿Qué quere saber?

—¿Cómo os prepara? —Dixo Uxía.

—É moi engorroso, verdade. —O mellor salseiro do Uruguai sabía que estaba a perde-lo tempo, pois a elaboración dos callos galegos requería moitos preparativos. Sen embargo, era consciente de que aquel home só sentía curiosidade e pedirlle a receita non era máis que un puro pasatempo de inglés— Ben, pois primeiramente hai que encarga-las patas de vaca e o estómago. —Aquí Uxía tropezou coas dificuldades da falla de vocabulario, pero non se amilanou. Ela logo substituía o vocablo pola mímica— Unha vez na casa, cortadas e afeitadas as patas, hai que repasalas e meter en zume de limón o estómago. ¡A limpeza é fundamental!.

—¡Por suposto! —Dicía Uxía.

—O día anterior pola noite dáselle varios fervores ó estómago. Hai que espumalo. —Neste intre Uxía quedou atascada— Esquecin dicir que os garabanzos hai que poñelos a mollo cun día de antelación. Ó estómago hai que quitarlle a escuma que vai soltando no cocer. Para a coción dos garabanzos poñémoslle cebola pelada e enteira. Máis cabezas de allos. Cócese todo. A medio cocer pónselle a pata e o estómago cocido e cortado todo. Despois facemos a salsa. —Jim anotaba pouca cousa, pois Uxía víase impedida— A salsa é sinxela. Nada, leva o mesmo que tódalas salsas: aceite de oliva, cebola e allo cocido, frangullas de pan ben amasadas co garfo. En fin, xúnguense os ingredientes na tixola e engádese pementón doce e picante. ¡Isto é ó gosto do consumidor!. Ben, dille que hai que poñer sal. ¡Sabor dos sabores como di Amelia!
—¡Grazas señor Xosé! —Falaba Uxía dándolle outros dous bicos mentres facía o aceno de marchar. Estaban ocupando moito tempo e había traballo na fonda. Seguíu ó señor Xosé até a cociña e despediuse da señora Amelia. Jim quedou no comedor escribindo no bloc. Cando rematou foi á cociña onde xa se esqueceran del.

—¡Bo, señor Xosé, moi bo! —Dixo Jim axitando o bloc no aire. O cociñeiro ollou para el sorrinte e o fillo rabudo chamou á muller, quen saía da estancia dos santos, para que limpase o cornecho da mesa onde o inglés comera a primeira vez— ¡Non, non! —Respostou Jim— ¡Comer alí! —Dicía sinalando o teito.

—¡Pobre Xenerosa, é unha santa! —Falaba a señora Amelia mentres pelaba uns tomates.
—¿Sardiñas? —Preguntaba o señor Xosé rindo ó tempo que remexía un rostrido coa culler de madeira.

—¡Porco! —Respostaba Jim— ¡Grazas! —Dicía abaneando o brazo no aire e marchando.

—¡Ben, home, ben! Que aproveite e volva cando queira. —Despedíase o señor Xosé.

Jim baixou á tasca onde agardaban os demáis para subir á Covagrande. Manuel tratou de indagar sobor da exprerenza de súa irmán como tradutora. Suceso que xerou un sinfín de conxeturas sarcásticas deica o escado dominio do idioma, que comezaba a ser universal. Uxía comentaba sen prexuízos os seus baldeiros lingüísticos e prestábase ás chanzas. O inglés ría satisfeito coa sinceridade de Uxía. Ía contento por ter saudado ó cociñeiro e estaba abraiado coa amabilidade daquela xente, que no seu retorno a Santamariña lle semellara un atrevemento. Dúbidas que tamén plasmaría nunha carta confiscada por Manuela antes de marchar outra vez.

O inglés do iate
Páxina Anterior	Capítulo XI	Páxina Seguinte