BVG     Atrás    Índice de Páxinas

O comedor tiña as paredes recén decoradas con papel pintado en detalles verdes. Entrando e á man esquerda había un chineiro de caoba con portas de cristal. De lado del, enriba dunha rinconera de aglomerado chapado en marrón, tiñan un pelícano disecado cuias enormes ás permanecían co ánimo de voar. Á man dereita e a cinco pasos do chineiro acababa de compoñer o mobiliario unha mesa moderna con seis cadeiras acolchoadas, que soportaba no centro e sobor dun tapete de crochet un bol de cristal azul contendo froita de plástico. Enriba do papel pintado das paredes atopábase a senlleira fotografía do Dictador enmarcada. Na parede paralela a ésta había un cadro cuia pintura representaba a caza dun cervo a través dunha paisaxe romántica. A única nota de elegancia, que Jim apreciou na decoración, sería un reloxo de parede suizo de sinuoso óvalo e con debuxos ó redor da esfera, que enfeitizaba o lateral que daba á rúa. Este lateral estaba dividido por unha ventá, que caía sobor da calella dende onde se podía ve-lo interior da tenda do señor Xosé. A outra ventá era de corpo enteiro e pousaba a ras do chan da terraza como ben apreciara o inglés cando comera con Manuela.      O chan de madeira comezara a chiar xusto cando os homes se dirixían polo corredor, deixaban nun lado a estancia dos santos e non deixaría de soar até que se sentaron na mesa moderna do comedor. O señor Xosé chamou á nora, mentres se escoitaba o cerrar da porta da tenda polo fillo rabudo. Entretanto, o cociñeiro dispoñía os seus amigos na mesa. Pancho de costas á soleira, Jim debaixo do marco do Dictador, Manuel na fronte del e a cabeceira reservada para el mesmo. Cando tivo ós tres sentados marchou para a cociña. A porta mantívose aberta durante uns segundos e permitíu ó inglés observa-la marcha do señor Xosé polo corredor e as atencións afectuosas dadas o seu único neto. Xosé encarouse co avó ó subi-las escaleiras e antes de entrar na cociña éste doulle un bico. Era evidente a devoción que sentían un polo outro.      Ó pouco tempo, a nai de Xosé entraba no comedor moi axiña e buscaba un mantel blanco de fio no chineiro de caoba e os seus complementos. O paxaro disecado da rinconera fixo acenos de caer ó chan a causo do abrir e cerrar das portas do vello moble. De seguida, a señora Amelia chegaba no auxilio da nora para axudarlle coa louza e marchaba ás presas despois de deixar todo elexido. Cando o mellor salseiro do Uruguai a chamou dende a cociña ela xa ía pola metade do corredor. Estaba claro que o señor Xosé lles estaba a preparar algo moi especial. Jim tamén o apreciara e mentres atendía ás impresións dos tres homes interesoulle moito facerlle ver a Manuel que aquilo corría pola súa conta. Jim remataba coa súa estancia en Santamariña. O luns tiña pensado segui-la ruta turística pola costa até o sur. Manuel atendía a conversa do inglés como podía e trataba de amosarlle un disgosto cortés da mesma maneira. Atopábanse nestes asuntos cando o señor Xosé entrou e sentou fronte a Pancho. Detrás del chegaba a nora cunha fermosa fuente de salpicón de langosta en rebandas. O cociñeiro acababa de adorna-las rebandas de langosta cunha vinagreta e unha cruz formada por dous corredores, un de xema de ovo cocida e picada polo miúdo e outro corredor de clara de ovo cocida e picada polo miúdo, que atravesaba á primeira. Enriba disto mantíñase a antena arqueada da langosta a modo de ponte.      —¡Pero Xosé, iso é moi caro! —Falaba Pancho con cara de disgosto— ¡Langosta!      —É domingo. Fin de mes. ¡Non hai gran cousa que atender! Mira como teño a casa e xa é a unha e media. ¡Hoxe non hai nin unha rata!      —¡Ben, paga o inglés! —Continuou Pancho con ironía.      —Esta comida corre da miña conta. —Dicía o señor Xosé— ¡Para un día que te ceibas das sardiñas de Xenerosa, verdade! —O cociñeiro remataba a frase cunha gargallada, que todos corearon.      —Si, pois ten razón. —Contestou Manuel mentres todos seguían a rir.      —¡O viño! —Berrou o señor Xosé virando a cabeza deica a porta do comedor.      —¡Ten que aforrar, home!.Faino por Manuela. —Dicía Pancho acalando tódalos risos— Non sei a que médico quere levala para que a operen. ¡Cousas de mulleres, que nunca se renden!      —Daquela hai que deixala. —Concluía o cociñeiro— ¡Xa se sabe que cando queren algo non paran ata acadalo!      —É certo. —Metíase Manuel— Ten que operarse este inverno. ¡Agardemos que a condena das sardiñas serva para algo! —O inglés botaba nese intre un gran ouvido de pracer, que asustou a Manuel mentres falaba e xerou outra gargallada común.      —¡Bo, moi bo! —Continuaba Jim entre risas. A nora do señor Xosé entraba co viño e tamén se ría.      —¡Ño, eu nunca probara nada igual! —Dicía o vello Xelmires ollando para o prato coma se estivera nun confesonario.      —¡Vaia, por fin sei que gosto teñen as langostas! —Falaba Manuel— E non será porque non as vira miles de veces.      —¡Anque as comeras non serían coma esta, ho! —Respostaba o pai mentres o señor Xosé facía un aceno de mimosa satisfacción.      No austero comedor reinaba a atmosfera singular do baldeiro. Talvez sería porque era a peza da casa que menos se habitaba. Sen embargo, aquela estancia parecía carregada polas peculiaridades do pasado, que o papel pintado quizá agochaba e que semellaba resistirse na fuxida a pesar do paxaro, do Caudillo e da cacería do cadro. Fóra, o nordeste enarbolaba os manteis das seis mesas de catro servizos e sucumbía a terraza baixo dunha afogada e persistente alfombra de area. Jim observaba o movemento do seu iate a través da ventá rasgada que daba á soleira, mentres facía que atendía ás palabras do señor Pancho. O inglés aínda non se repuxera do susto do mencer e seguía preocupado pola forza do vento. Sacouno de seu profundamente a entrada axitada da nai de Xosé para retira-los pratos da langosta. A señora Amelia chegaba detrás dela cunha inmensa fuente que contiña un polo deitado a cuios lados descansaban un garfo de trinchar e un coitelo. Jim chimpou na cadeira cunha exclamación de xúbilo e comezou a aplaudir secundado por Manuel ós poucos segundos. O señor Xosé ergueuse e cortouno en precisas e exactas rebandas. A señora Amelia ollaba a escea moi atenta, mentres a nora ía na procura dunha garnición de patacas douradas e fervidas en cebola.      —¿E os ósos? —Preguntou Manuel.      —¡Non debe ser polo! —Falou o pai.      —Quiteille os ósos eu. —Dicía o cociñeiro sorrindo.      —¡Me cago sendiós!, ¿cómo se pode facer iso? —Berraba con pasmo o patrón da Cariñosa.      —¡Non é posible! —Contestaba Manuel abraiado.      —¡Amelia, trae os ósos! Estes señores teñen que ver para crer. —Mandaba o cociñeiro.      —Están collendo cor no forno para o consomé de mañán. —Falou Amelia endereitando deica a cociña. Nese intre, Jim saboreaba a carne agria e doce do recheo do polo e daba a súa aprobación cos consabidos ouvidos de pracer.      —¡A este non hai cousa que non lle goste, carallo!  —Ría o señor Xosé satisfeito ó sentar. Momento que aparecía o esquelete do polo nas mans da señora Amelia. Os comensales pararon a admíralo. Tiña tódolos ósos no seu lugar. Ó instante a señora Amelia volvía levalo para o forno.      —Este é un manxar. O diga un inglés ou un francés, pero di a verdade. ¿Era para nós? —Preguntaba Pancho coa boca chea.      —Ben, agora é noso. Pola mañá era para o Comandante da Marina de Ferrol. Un asunto importante reteno na Coruña. Chamáronme por teléfono ás doce para retira-la reserva. ¡Este negocio é así Pancho! —O cociñeiro tocou as palmas. A señora Amelia acudía ó intre— ¡O postre!  —Dixo sen darlle maior importancia ó asunto.      —Non é necesario, Xosé. —Dixo o patrón da Cariñosa mentres a nora entraba para retira-la louza. A señora Amelia traía unha tarta de améndoas adornada con froita confitada disposta en forma de ramos de frores.      —¿Qué é? —Preguntou Manuel.      —¡Tarta de améndoas, pero da casa! —Contestaba a nora.      —Como a de Santiago, ¿non Xosé? —¡Dicía o Xelmires.        —¡Non! —Falaba a nora— Nós non lle poñemos fariña. Leva só ovos, améndoas e azucre.      —Non coido que á de Santiago lle poñan fariña. —Dicía o señor Xosé mentres repartía a tarta— Unha vez pregunteille a un confiteiro, que veu comer aquí se lla botaban e díxome que non. O que pasa é que non tostan a améndoa antes de moela. ¡Nós si! Aquí, nós pelámola, tostámola e moémola o mesmo día. Moémola pouco para que se note. A de Santiago vai moi moida e dá a impresión de levar algo de fariña. —Metendo un anaco na boca.      —¡Bo, moi bo! —Dicía Jim dándolle á cabeza de xeito afirmativo.      —¡Oes, pois o que se perdiu o Comandante! —Ría Pancho.      —¡Cando lle falle outro avísenos! —Falaba Manuel ríndose.      A comida acabou afogada en café e brandy, que o señor Xosé gardaba en barrica de roble americano da casa Chivas. Distribuíu o licor con xenerosidade así como a conversa das distintas anécdotas, que manaban da fonda. O inglés bebía pouco e ollaba o reloxo de pulsera constantemente. Isto sucedía por varios motivos. O primeiro era porque non entendía nada. O segundo, porque a pronta marcha liábao nun constante nervosismo. A terceira, que non quería marchar sen despedirse de Xenerosa e de Manuela. Por todo isto, Jim tirou da carteira nunha pausa da conversa do señor Xosé e pidiu que lle cobrase. O mellor salseiro do Uruguai negouse e despois de varias tentativas Jim douse por vencido. Ó cabo dun anaco ergueuse entre disculpas e estiramentos de mans para dar as grazas. Ó intre marchaba acompañado de Manuel até os areais da Covagrande.      Despois de despedirsde de todo o mundo menos de Manuela, que estaba no galiñeiro, endereitou deica a praia. Ás seis da tarde o iate do inglés saía a motor da ría de Santamariña sen dar máis explicacións. Cando rebasou o promontorio do faro Jim despregou as velas, apagou o motor e puxo rumbo ó sur. Mentres navegaba observaba os abruptos acantilados e os inmensos areais oceánicos, que protexían a vila das poderosas embestidas do Atlántico. Contempraba as diminutas hortas parceladas con ergueitas pedras chás ó longo da ladeira areosa e ós pinos que baixaban até a pradeira de trasduna. Pensaba no que falara con Manuel durante a comida. Dixera que marcharía ó mencer, pero as bágoas de Xenerosa xeraran nel unha estraña melancolía, que o chimparan á tardiña dese mesmo día. Jim non sabía que a avóa choraba e ría coa mesma facilidade e que sempre estaba a actuar coma si fora unha actriz de teatro. De tódolos xeitos coido que Jim non quería demorar o alonxamento daquelas dunas móviles que o abrangueran fondamente.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega