[p. 72]
e, anque limpa, pro traballo
posta de calquer maneira,
ó véla tan afanada,
naide dirá qu'é a mesma
que se ve nas romarías
sempre bailadora e leda
Denantes de namorarse,
tratandose d'unha festa,
cando falaba cos mozos
daba á media ducea lerea
e, por eso, pra casarse
tivo boas comenenceas.
Pero hoxe solo da sorte
a un tal Berto de Pradeda,
carpinteiro habilidoso
anque de casa pequena;
pois como ela non é tola
discurre con moita chencha,
qu'un home d'oficio vale
tanto ou mais que outro de rentas.
Dempois de vir do serviceo
Berto, namorouse d'ela,
o por mais contos qu'armaron
os que estoupando co-a envexa
non poden ver con bos ollos
o ben d'as casas alleas,
Berto sin dar creto á naide
[p. 73]
por Maripepa tolea,
e contall'a todo ó mundo,
que ten surrisa de meiga,
que feitiza co-a sua fala,
o que cos seus ollos queima.
Agardaban pra casarse
qu'él salise da reserva;
prô veu a guerra de Cuba,
e tamen, por sorte negra
foi outra volta chamado
Berto, pra loitar na guerra.
Ó saber esta
triste noticia
¡cantas bagoas verteu Maripepa!
O dia antes da marcha pra Cuba,
cita déronse os dous na lamela,
e arrimados a un chanto, soliños
dend'a posta do sol parrafean.
Alí entrambos doentes se deron
mil palabras de amor, mil promesas.
—Non t'olvides de min. —¡Imposibre
olvidarme de ti, miña nena!
Hoxe chamame a patria y-acudo
o seu chamo, pois quer que a defenda,
e por ela hey loitar mentras
garde
una gota de sangre nas veas.
—¿Qu'é a patrea destonces, qu'aqueres
hastr'o punto qu'a vida ll'entregas?
[p. 74]
—Pois á patria eres tí, miña xoya;
é a may, y-a familea, y-a terra
ond'un nace, ond'un ten as lebranzas
mais risoñas pra alma e mais ledas;
é o Dios que se adora; é a maixe
do patron da parroquea, a quen rezas,
aquen debes consolos e graceas
y-aquen rogas che coide á facenda;
é o amor ó que é noso no mundo,
é a honra da nosa concencia.
—¡Berto, abonda! Si é todo eso a patria,
que bendita por sempr'ela sea!
¡Quen lle falta? Quixera ser home
pra peder eu tamen defendela.
Toma:
traigoch'este escapulareo
qu' é da Virxen do Carme. Si o levas
sobr'
o peito, e de ti non-o apartas,
âs firidas das balas non temas.
Vai
bendito. Eu non podo ofrecerche
outra prenda millor qu' esta prenda,
pol-a qué o ceo ha de gardarte
y-esperanza de verte me deixa.
Ochegar a este punto, un e outro
repararon que xa escurecera,
e
volveron pra casa decíndose
amorosas e ardentes pormesas.
[p. 75]
Berto en Cuba, tardou poucos días
en poñerlle á su noiva unhas letras
da sua mau, porqu 'os mozos gallegos
poucos hay que a escribir non deprondan.
Unha carta qu'eu puiden pescare
que ten algo que ver co esta festa,
non
está con gramáteca posta;
mais tal cal está escrita, vou lêla.
Berto tal como puido escribiuna,
perdonádell'as faltas que teña.
—
Cojo Ia pluma en Ia mano
para les manifestar
como ya he Ilegado á Cuba
sin ninguna novedá.
Me alegraré que al recibo
d'estas letras mal formás,
tengan compreta salude
cuantos dejé por alá;
la mia es boena á Dios gracias
pra lo que gusten mandar,
que lo haré con mucho gusto
y con fina voluntá.
Pues, querida Maripepa:
supongo que saberás
que hemos matado á Maceo,
[p. 76]
que era un fiero general
que tenian los mambises
y que nos quiso copar
en Ia aución de Punta Brava:
ellos eran muchos más,
y Ia Virgen amparonos
en lucha tan desigoal.
Tu bendito escapulareo,
que sobre mi pecho va,
me ha librado de Ia muerte,
pues paró de modo tal
una bala, que ha quedado
como papel de fumar.
Mais otra bala batióme
n'unha canela, y está
metida en el gueso, dicen
que logo me operarán,
y que asi que esté curado
me harán volver para allá.
Como mis padres no saben
siquiera suletrear,
has de lêrles esta carta;
mas calla esto a mi mamay
pra que Ia probe no tenga
ansia por mi ni pesar.
La tuya rempuesta espero
con amor y grande afán,
[p. 77]
pues tengo mucho deseo
de saber Ias novedás
todas que pasan por ésa.
Me dirás si mi curmán
vino de Rioja y en casa
se sujeta a trabajar.
Dime si hay buena cosecha
y si medra bien el pan,
si tienen Ia vaca teixa
y cuantos becerros hay;
si al cabo arreglose a boda
de Mingos do Carballal,
y dime los pormenores
todos de esa mocedá.
Memoiras a Xan d'Outeiro
y-a Goros de Belesar,
á Perucho do Picato,
o tio Farruco do Val,
á quen por min perguntare
y-a todos los del lugar.
Moitas memorias y-apertas
pra mis padres y curmás,
y pra tí, miña ruliña,
pra tí no sé que te dar,
que hasta el corazón no tengo
porque cho deixei alâ.
Tengo medo a quedar cojo
[p. 78]
si la pierna cura mal,
y que el cariño me pierdas
cuando me veas cojear.
Dicen que por Ia firida
cruz con paga me darán.
En España hay varias juntas
que ejercen Ia caridá
con los probes melitares,
que heridos de Cuba van,
y sea por Ia Cruz Roja,
sea por El Imparcial,
para llegar á mi casa
pienso que algo me han de dar,
que he de estimarles yo mucho
y que Dios les pagará.
Bendiga Dios tales juntas
que tantos consuelos dan
a aqueles que por Ia patria
van su sangre á derramar.
Acabo aquí, Maripepa,
Ia carta, que longa va;
pero goza en escribirte
el que te quiere leal
y desea verte pronto,
Berto Neira
Paraday.
|
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas