Coa
concesión da autonomía âs rexións hespañolas que a
soliciten, cumprindo previamente o que pra abranguela estabresce
a Constituzón da Repúbrica, terán de se produciren benfizosos
resultados de orden práctico cuia enumeración sería longa en
demasía. Por ista razón, i-en agasallo â brevedade, imos
somente á tratare de algúns dos resultados benfizosos que a
autonomía terá de producire indefectibelmentes. Como o lector
poderá dacatarse, taes resultados son dos que non percisan se
afincaren en demostracións previas, pra que a evidenza do seu
soerguimento, como froito directo da autonomía, chegue á todos.
Dende o momento en que á unha
rexión se lle otorga a faculdade de rexire os seus destinos, de
levare por sí soia e sen introminsións de ninguén o propio
goberno, de resolvere por sí mesma os probremas propios, ven á
pôrse a tal rexión, por eisí decilo, diante de sí mesma; se
lle impulsa á olIarse de fronte, a fitarse de arriba abaixo;
obrigándoa eisí a que por pirmeira vegada cicáis se recoñeza
e que a atención propia, que puidera estare distraída ou
embargada por custións alleas, se reconcentre, adiquirindo de
ise xeito a pirmeira noción da propia responsabilidade.
Ao atoparse a rexión adoitada á
agardare do Estado a solución de todal-as custións; a non
faguere ren por sí mesma, a se non movere por conta propia
sinón seguindo decote o vieiro que se lle trazaba, pode dárese
o caso de que, momentáneamentes, non acerte á marchare, de que
a iniciación da marcha lle sexa non doada e de que os seus
pirmeiros movimentos, ao xurdiren, sexan torpes e aínda cicáis
trabucados. Todo elo posíbel, e tanto como posíbel seguro na
maoría dos casos, nen dí ren en contra da comenenza do réximen
autonómico, nen pode ocasionare a menos dúbida encol dos
indubidábeis resultados eficaces que a autonomía terá de
producire dimpóis de un prazo máis ou menos longo de
arranxamento, ou aínda xa á contare dende o mesmo instante da
sua iniciación.
Posta a rexión de fronte á sí
mesma, olIando sen veaduras todal-as suas posibilidades, todol-os
seus recursos en non tendo xa colo en que alongare o seu sono e
dare satisfacción â preguiza e aínda cicáis ao entorpecimento
de movimentos propios que un réximen de mediatización e de
tutoría escandalosos -o réximen centralista- por forza tivo que
causar, a necesidade lle donará os azos necesarios pra marchare
xa soia sen agardare as axudas de ninguén. E abandoada de tal
sorte á sí mesma, a rexión instintivamente camiñará, do
propio xeito que un indivíduo ceibado súpetamente ao mare
i-entregado âs suas forzas eiscrusivas, ensaia os pirmeiros
movimentos indispensábeis pra se mantere á frote, movimentos
que ninguén sinón a propia necesidade lle adeprenden. I-eisí a
rexión escomezará á se capacitare pra sere por sí mesma, e á
adiquirire aquela naturidade sen a qu'endexamáis deixaría de
sere un eterno suxeto de tutoría, inaxeitado pra producire
aqueles froitos orixinaes que de todo agrupamento con
persoalidade propia cabe agardare.
Traspasado â rexión o goberno,
adiministración e arranxamento de todo o qu'é eiscrusivamente
seu, de un xeito espontáneo se desperta en todol-os cibdadáns
un maior intrés pol-as cousas e custións que á todos afectan.
O acaroamento dos órgaos i-entidades cuia minsión é atendere
â solución e arranxe de taes cousas e custións fai que os
cibdadáns vaian, paseniño, intresándose, cada vegada con máis
forza, por aqueles asuntos que denantes de se imprantare o
réximen autonómico á tan poucos chegaban á intresaren xa que,
pol-a distanza á qu'eran tratados, por moi poucos se percibían.
Sendo, póis, a rexión, a chamada á resolvere dentro de sí
mesma todal-as custións que xurdan dentro d'ela e que á ela
faigan referenza eiscrusivamente, se non fai mester aducire
argumento algún pra probare como os cibdadáns termarán de
participaren, sexa co-á sua curiosidade, sexa co seu consello ou
sexa co-á sua acción na millor solución e arranxamento do
asunto pranteado, co que íste, ourentado co-á maior suma de
asesoramentos directos, abranguerá as meirandes probabilidades
d'éisito.
No réximen actual, cando un
probrema ou un choio calquera de intrés pra unha rexión toma
estado oficial, é obrigado levalo âs Cortes onde, fica
pranteado pra logo alí darlle a solución que compre, ou pra lle
non dare ningunha, como tantas vegadas ten ocurrido, deixando
logo que o esquecimento fixera a sua laboura. Sendo os persoeiros
ou diputados do país intresados pol-o probrema en custión unha
insiñificante minoría en relación co total dos que compoñen a
Cámara, e sendo por outra parte o aludido probrema un máis, nen
millor nin pior antre tantos como a Cámara ten de resolvere,
natural é que ista, obrigada á tratare á todal-as rexións por
igual inda que na realidade non resulte eisí, se non preocupe
d'el en pirmeiro termo sinón que cando boamente lle corresponda.
E qu'estonces, ao faguelo, lle non conceda todo o tempo e a
atenzón que pol-a sua índole lle correspondería xa que á iso
teñen por forza que opôrse a consideirabel cantidade de
trabaIlo que decote pesa en todal-as Cámaras dos Estados
centralizados e unitarios integrados por países diversos, e
cuias Cámaras entenden o mesmo nos outros probremas de carácter
xêral que n-aqueles outros cuio carácter é eiscrusivamente
local.
Concedida a autonomía a rexión orgaizará o
seu Palramento propio, Palramento ao que hai que supôre por
forza que se acha composto por fillos da rexión e poI-o mesmo
por coñecedores máis ou menos perfectos, dos asuntos que á ela
afectan. Tal Palramento é o chamado, eiscrusivamente, a
lexislare e á dispôre en todo aquelo qu'é privativo da
rexión. A obriga de levare os asuntos á fora da casa pra que
alí, lonxe d'ela e con xentes de todal-as terras, se lles donara
unha solución, ficóu cancelada dende o momento en que, pol-a
concesión da autonomía política, a rexión é facultada pra
orgaizare o seu orgaismo lexislativo. O Palramento rexional,
póis, sen tere qu'espallare a sua atenzón requerida pol-as
chamadas de numerosos asuntos, se adicará eiscrusivamente, sen
prêsas, con todo vagar, ao estudo do probrema que sexa. I-eisí
o Palramento rexional, incruso recurrindo aos asesoramentos que
sexan percisos, tal por exempro a púbrica información, irá
solucionando, co-ás meirandes garantías de acerto, o probrema
sometido ao seu arranxe e coñecimento.
Trasladadas dende a capidal do
Estado âs rexións autónomas todal-as funcións que á ístas
legalmente corresponden, os cibdadáns todos, sen necesidade de
sortire da rexión, doadamente poderán pôrse en contacto cos
órgaos encarregados do exercizo das aludidas funcións. De ise
xeito conseguirán que as suas recramacións, que as suas
adevertenzas e consellos e que as suas peticións, se non perdan
en valuto, cal agora sucede a maoría das vegadas, esquecidas no
algueireio i-enguedellamento de orgaísmos tan comprexos e
atafegados de traballo como son os orgaísmos todos de un Estado
unitario, rexamente centralizado no que aínda aquelo que semelle
máis cativeiro ten que pasare pol-a peneira das dependenzas
burocráticas centraes.
Co-á adxudicación ao poder
rexional dos asuntos e custións que sexan da sua eiscrusiva
competenza se millora de un xeito innegabel, e que á calquera se
abrangue, non soio a condizón dos cibdadáns, como se dixo
denantes, sinón que, asemade, se consigue unha maior eficacia
nos servizos á prestare. E non poderá menos de suceder eisí xa
que istes serán somentes os que faigan referenza â rexión,
ficando ceibes dos entorpecimentos i-estorbos que ô estaren
mesturados con outros cal ocurre nos Estados centralizados,
determiñan por forza e sen que haxa posibilidade d'evitalos.
Os encarregados de desempeñaren os
postos de responsabilidade e de acción na rexión autónoma se
achan, por eisí decilo, obrigados á actuaren dentro da masa
mesma dos seus mandatarios ou poderdantes, en directo contacto
con eles. Tal circunstanza, cal doadamente se pode un decatare,
é de gran eficacia pra que o procedere dos que actúan na vida
púbrica rexional, dos que desempeñan cárregos ou postos de
repersentación popular, teña que axustarse o máis posíbel ao
esacto cumprimento do deber. De non faguelo eisí o pobo, a masa
á quen repersentan os aludidos e que tan perto d'eles se acha,
poderá decatarse, sen esforzo algún, de como se lle engaña e
deixa insatisfeita. E ísto traguerá como consecoenza a
impopularidade poI-o menos; e co-á impopularidade o descreto e a
inmediata retirada de poderes aos que non souperon ou non
quixeron cumpriren co seu deber.
No réximen unitario, con todoI-os
orgaismos e funcións centralizados, ocurre todo o contrario de
ísto. Os que actúan na vida púbrica, os qu'exercen unha
función política viven lonxe dos que son repersentados ou dos
que teñen de seren afectados pol-a laboura que no centro se
faiga. E por iso, sen sentiren a fiscalización e a ollada
esculcadora e axexante do pobo, s'eisprica un que a obra, que a
conducta, que o procedere dos que desempeñan cárregos ou postos
púbricos sexan tantas vegadas acreedores â xusta censura por
denotaren esquecimentos ou bulra da minsión que o pobo, tan
alonxado d'eles, lles confiou.
Situado o Palramento rexional no
país para quen ten de lexislare eiscrusivamente, os membros
d'el, sabedores de que a sua laboura se sigue paso á paso poI-os
que os arrodeian, e de que toda custión pranteada no seo da
Cámara por forza terá de repercutire inmediatamente no pobo a
quen ela sirve e do que debe sere a máis fidel eispresión,
termarán moito de axustare a sua conducta ao que o deber
asiñala, i-en todo caso se tentarán moito denantes de adoptaren
unha resoluzón. Por outra parte, calquer momento de indecisión,
de dúbida no arranxamento de unha custión fundamental pranteada
na Cámara, axiña poderá sere salvado coá consulta, tan doada,
aos repersentados. E ao mesmo tempo, ístes, tendo na casa aos
persoeiros, sempre se acharán en condizóns de suxerirlles
calquera ourentación, de lles proporcionare calquer dato, de
lles suministrare calquer acraración que súpetamente se
percise. Craramente se olla, pois, tendo en conta o devandito,
como as probabilidades d'eficacia do Palramento rexional superan
con moito âs que un Palramento único, lexislando por igual i-en
todol-os aspectos para pobos diversos, pode ofrescere. E o que se
dí do Palramento rexional pode faguerse eistensivo sen dúbida
algunha aos Poderes todos que na rexión teñan o seu afincamento
e na rexión atopen o seu remate.
Artigolado o Estado en rexións
autónomas, é indiscutibel que a sua minsión terá de se
cumprire máis fidelmente e con maior rendimento que si todo él
estivese orgaizado conforme á un patrón único e á unhas
normas invariábeis. As Cámaras ou Cámara qu'en tal Estado
eisistan, libres da preocupación dos pequenos probremas e dos
pequenos intreses que as diversidades rexionaes crean
continuamente, por tere pasado a sua solución aos Palramentos
rexionaes, poderán se adicaren total e íntegramente ao estudo e
resolución concenzudas de aquelas custións de orden superior
aos localismos, cuia categoría eisixe un ambente superior ao
rexional, e que, percisamente por iso, deben constituiren a
materia única d'estudo das asambreias lexislativas centraes dos
Estados en que haxa unha orgaización lóxica e axeitada â
realidade.
PoI-o derradeiro, o esforzo, a
laboura, o grado de traballo dos cibdadáns se intensificará e
acrecentará consideirabelmentes cand'o todol-os seus esforzos,
ou pol-o menos a maior suma, sexan emborcados no milloramento e
adiantos de aquello que máis directamente se relaciona con eles,
ou sexa cô que os arrodeia. De ista sorte, o home conscente
sentirá a satisfacción de ollare como o seu esforzo, como a sua
fadiga producen resultados aprezábeis á simpre ollada. E ísto
non pode sucedere cando os esforzos dos cibdadáns andan á se
perderen na forte i-esvaída suma que compoñen os esforzos dos
cibdadáns despersoalizados que labouran dentro de un Estado
heteroxéneo, no que as variedades se non contan para ren e no
que todo fica sagreficado â estéril e ineficaz uniformidade.
|