Sexan certas ou non, despois de máis de trinta anos pesan aínda como
unha lousa as famosas palabras atribuídas ao xeneral De Gaulle nas que
afirmaba que «o Brasil non era un país serio.» Lembradas durante a
visita oficial do actual presidente francés, apurouse Chirac a
cualificalas como apócrifas, pouco antes de principiar a súa ofensiva
diplomática e comercial polas terras do Mercosur, a unión aduaneira
entre Brasil, Arxentina, Uruguai e Paraguai (con Bolivia asociada), que
parece consolidarse cun crecemento acelerado e supón un atractivo
mercado onde investir.
Río de Xaneiro quixo ser París e a
admiración polo pensamento e a cultura franceses, manifestada
claramente tanto no século XIX coma no comezo do XX, foi decaendo nos
últimos anos pola crecente influencia norteamericana. Coa súa
presencia o presidente francés tratou de reavivar a tradicional
francofilia das elites brasileiras e, na estratexia de considerar que o
prestixio cultural consegue atar lazos comerciais, inaugurou no Museu
Nacional de Belas Artes de Río unha exposición do pintor Claude Monet,
que abre a temporada artística.
O acervo do Museu Nacional tivo a sua orixe
nunha pequena colección de cadros traídos por Joachim Lebreton,
secretario do Instituto de Belas Artes de Francia e xefe da célebre
Misión artística francesa, un grupo de artistas contratados ex
professo en París por orde do príncipe rexente João VI e chegados
ao Brasil en 1816. A Misión constitúe o acontecemento cultural central
daquela época e marcou a ruptura coa arte colonial de influencia
portuguesa. A ela débese a fundación da Academia Imperial de Belas
Artes e a organización do ensino artístico seguindo o modelo francés
e europeo.
A pinacoteca do Museu de Río conserva
casualmente entre as súas obras vinte paisaxes de Eugene Boudin, pintor
de mariñas e primeiro mestre de Monet con quen aprendeu a pintar ao ar
libre as terras e os ceos venteados de Normandía. Pero da exposición
de Claude Monet destacan algunhas teas sen ceo nen horizonte, cheas de
misterio, realizadas na súa casa de Giverny, hoxe un santuario do
turismo cultural internacional, onde ao final da súa vida Monet desviou
o curso do río Epte para formar un xardín de exóticas plantas
acuáticas. Con total liberdade utilizaba as cores das plantas e das
flores, como pigmentos dun cadro vivo, unha amálgama vexetal e movediza
onde condensaba todas as suás emocións. |