Comezan a ser publicados os diarios do barón alemán Georg Heinrich
Langdorsff, protagonista da famosa expedición financiada polo zar
Alexandre I que percorreu máis de dezaseis mil quilómetros polo
interior de Brasil entre 1822 e 1829. O contido dos vinteseis cadernos
de elegante e intrincada letra gótica alemana permaneceu
esquecido durante anos nunhas caixas gardadas na Academia de Ciencias de
San Petersburgo que só foron inventariadas hai ben pouco.
Dous volumes, xa nas librerías, recollen as
viaxes polos estados de Río de Xaneiro e Minas Gerais, o primeiro, e
polo de São Paulo o segundo. No próximo ano sairá do prelo o
correspondente ao paso da expedición polo Mato Grosso e a Amazonia. E
está previsto un cuarto exemplar con estudios de cientificos actuais,
pois os manuscritos constitúen unha rica fonte, case inesgotable,
de coñecementos e posúen un enorme valor, contendo informacións
preciosas e inéditas sobre aspectos moi variados de zooloxía,
botánica, historia, linguas indíxenas, xeografía, antropoloxía, etc.
Langsdorff, ben acompañado e asesorado por
varios colegas, amósase nos seus comentarios como un perspicaz
observador da realidade. E moi meticuloso. Desgraciadamente a súa
aventura tivo un fin tráxico: contraeu a malaria na Amazonia e coas
febres perdeu completamente a memoria. Morreu sen nunca poder recuperar
as lembranzas de todo o que tiña visto no Brasil.
Sorprende nos seus diarios a sensibilidade, tan
actual, que manifesta polo problema da extinción dalgúns animais.
Así, por exemplo, despois de asistir á violenta caza dun exemplar de
tamanduá, defende, xa daquela, a necesidade dunha lexislación para
protexer este desdentado oso formigueiro, que considera de grande
utilidade por alimentarse de formigas devastadoras para a agricultura.
Vén isto a conto porque acaba de ser
denunciado publicamente de novo o perigo de extinción dalgúns animais
e a perda de biodiversidade que supón o substancioso negocio do
comercio ilegal de especies ameazadas, do que o Brasil é un país
exportador, sobre todo para Europa e Norteamérica. Os casos máis
frecuentes afectan ás tartatugas amazónicas e ás aves, como aconteceu
hai pouco cando un matrimonio brasileiro foi detido na Indonesia por
levar dúas araras reais o Anodorhynchus legri, do que,
calcúlase, a penas quedan cen exemplares vivas e agochadas na
súa equipaxe.
Pero é tamén un problema social. Son os máis
pobres os que se dedican a este comercio. Como Isidoro José dos Santos,
un rapaz de quince anos que vive á beira da estrada BR-116 da venda de
papagaios. Catro ou cinco por semana. "Quanto máis novo", explicou
ao Jornal do Brasil, "maior o prezo, por causa da facilidade de
aprender outros idiomas". |