Camiño de Copacabana, un taxista de Minas, moi noviño, comenta que ten
na casa unha cinta de vídeo, xa case gastada de tanto vela, dun
memorable partido dos anos cincuenta entre o Botafogo e o Santos no que
a pelota non sae do campo nin se interrompe por faltas o xogo nunha chea
de minutos... Aquilo sim é que era fútebol!, exclama.
«Coñecer mellor o pobo brasileiro a través
do estudio das súas relacións co balón, dado que o fútbol integra a
estructura e identidade brasileiras»: esa é a arriscada proposta do
carioca Mauricio Murad, profesor e creador hai dous anos da cátedra de
Socioloxía do Fútbol na Universidade do estado de Río de Xaneiro,
quen acaba de publicar recentemente as súas ideas no libro Dos pés
á cabeça. «Polo seu índice de imprevistos», defende, «o
fútbol serve como unha analoxía para a nosa vida».
Territorio aínda indómito da épica, o
fútbol —os deportes en xeral— garda, como xa o ten dito Mario
Vargas Llosa, un tesouro riquísimo para as linguas de ousadas palabras
e metáforas con que describir as fazañas, batallas e lendas dos seus
heroes. No Brasil a súa historia está chea destes semideuses xa desde
os seus principios. Habería que falar do fabuloso e xenial Arthur
Friedenreich, un fogoso mulato de ollos verdes que marcou tantos ou
máis goles có Pelé e que pagou o prezo de ter que facerse pasar por
branco para poder xogar, nunha época —comezo do século XX— na que
aínda o fútbol brasileiro —unha novidade traída en 1894 por un
estudiante paulista, Charles Miller, que estivera dez anos en Inglaterra—
se practicaba nos clubes elegantes de São Paulo e de Río entre as boas
familias das colonias estranxeiras. Fillo dun comerciante alemán e
dunha lavandeira mulata, Friedenreich alisaba os seus cabelos con
gomalina e aplicábase pó-de-arroz para branquear a súa pel.
Foi en 1923 cando o Vasco de Gama admitiu no
seu equipo a negros e pobres e logrou o título estatal. Viría despois
o entusiasmo popular polo xogo e moitos e novos heroes. Como Leónidas
da Silva, o Diamante Negro, eficaz artilleiro co diabólico don
do control da pelota; ou Ademir de Meneses, o Queixada, que tiña
unha habilidade insuperable nas arrancadas e entraba fulminante coma un
raio na área... A lista sería interminable. Ata hoxe. Pero quen entre
todos encarna mellor as contradicións de Brasil é o famoso Manuel dos
Santos, Garrincha, alegre e fráxil como o paxaro que lle prestou
o alcume, un artista do balón que caneaba a todos coa bola pegada aos
pés. Este xogador de pernas escarranchadas (O anjo de pernas tortas,
cantou Vinicius de Morais) compartiu a gloria con Pelé, pero en
contraste con O Rei, actual Ministro de Deportes, acabou sufrindo
o calvario do alcoholismo que destruíu a súa vida. |
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas