Era
o meu primeiro día en Río. Aquela tarde un equipo da Fundación
Nacional de Saúde pasou fumigando, pulverizando insecticida pola Barra
da Tijuca, mentres a xente abría completamente portas e xanelas. Unha
semana despois, en Goiania, lembreime das miúdas pingas químicas do Temephós
cando, xa deitado na cama, escoiteino zumbar. Erguinme de súpeto e
enchoupeime todo co noxento repelente que levaba na maleta, sen saber
daquela que o bicho só ataca de día e non á noite como a maioría dos
mosquitos.
O Aedes aegypti é o transmisor do
dengue, unha doenza difícil de combater que aumentou cun ritmo
acelerado e alarmante nos últimos tempos, despois de crela erradicada.
No estado de Río de Xaneiro reapareceu nos anos 1986 e 87 causando unha
primeira epidemia dun millón de afectados. Coa picadura o mosquito
transmite a enfermidade, unha especie de gripe de feito tense
chamado así tamén en España ao trancazo gripal que provoca
febre alta durante varios días, dores de cabeza, nos ollos e nas
articulacións quebra ossos é outro nome común aquí,
manchas vermellas no corpo e unha fraqueza xeral que só se cura con
antitérmicos, bebendo moito líquido e mantendo repouso.
Unha segunda onda da epidemia chegou en 1990 e
91, e, aínda que benigno, observouse a aparición dalgúns casos de
dengue hemorráxico, máis grave, que só poden contraer as persoas que
son contaminadas por segunda vez. Presenta os mesmos síntomas, máis
agudos, e hemorraxias que poden levar á morte.
Agora o dengue está de volta con moita forza
en todo o país (son xa 1384 os municipios con casos notificados
oficialmente), en especial nos estados do sueste, que son os máis
poboados. Nos dous meses e medio
que levamos de ano aumentou a incidencia nesa rexión nun 469% con
respecto ao mesmo período do 97, seguramente debido á moita calor
deste verán e ás copiosas chuvias caídas. As autoridades sanitarias
están a reaccionar cunha campaña de instrucción e prevención nos
medios de comunicación. "Não dê água para o mosquito", insiste a
propaganda oficial, advertindo que o mosquito sempre procura augas
paradas para criar. Calquera pociña lle serve, polo que hai que evitar
ter nas casas, onde adoita vivir, calquera cousa con auga acumulada
(bañeiras, depósitos, pratos de macetas, neumáticos abandonados,
etc.).
O Aedes aegypti é curiosamente o mesmo
mosquito que transmite a febre amarela, unha das enfermidades que máis
castigou no pasado as cidades brasileiras. ¿Pode resucitar? Por poder,
pode, pois temos o mosquito e só falta o virus, que se encontra
xeralmente nas selvas. Se alguén vai á Amazonia, por exemplo, e se
contamina co virus, cando veña de volta podería ser picado polo Aedes
aegypti que pasaría a transmitir así a febre amarela á outras
persoas... |