Desesperado e, como dicía na carta, "movido por un temor que non
coñecía", o gobernador de Roraima, Neúdo Ribeiro Campos, que xa
declarara o estado de calamidade pública o día 22 de xaneiro, pediulle
a semana pasada socorro ao presidente Fernando Henrique Cardoso para
combater o xigantesco e descontrolado incendio que aínda castiga esa
rexión amazónica. Para chamar a atención, non tivo reparos o home en
esaxerar os números da devastación, o que levou a informacións
contradictorias, mesmo á confusión, pero conseguiu atraer á opinión
pública internacional, que por veces semella ser máis sensible á
situación da maior e máis rica selva tropical do planeta que os
propios medios de comunicación brasileiros, máis resignados quizais ou
incomprensiblemente indiferentes, algo receosos tamén, desa especie de
vixilancia mundial que podería afectar de maneira negativa á imaxe do
seu país no exterior.
A verdade é que, ao parecer, os estragos son
menores do que se tiña dito nun principio, dentro da gravidade que
supón que se queime un territorio duns seis mil quilómetros cadrados
de superficie (non trinta e seis mil como se divulgou), aínda que
afecte, sobre todo, á vexetación de sabana e cultivos, e non tanto á
selva densa, dun estado do norte, Roraima, "a nai dos ventos",
fronteirizo coa República de Guiana e con Venezuela, país que xunto
con Arxentina, está a prestar axuda na loita contra o lume.
O incendio agravouse polas condicións
favorables de propagación, pois a seca que está a padecer a rexión é
excepcional, atribuída ao fenómeno climático de "El Niño". Leva
moito tempo sen chover e os ríos teñen pouca auga, pero o que si é
seguro é que o incendio foi provocado pola acción humana, por algunha
das rozas coas que colonos e aventureiros, chegados moitos deles como
emigrantes "sen terra" dos pobres estados do nordeste, fertilizan os
campos.
Á cinza deixada no seu avance pola agricultura
engádense as pegadas do cada vez máis numeroso gando que precisa de
pastos para —ese é o soño dos facendeiros— transformar a
rexión nunha área de exportación de carne, e tamén as toradas,
rastro das voraces motoserras das empresas madeireiras, moitas delas
asiáticas. Non son menores os estragos causados pola minería, a
actividade depredadora dos garimpeiros que quizais está no fondo na
orixe do incendio actual.
Todo forma parte da lóxica que preside o
implacable proceso de expansión das fronteiras internas do país. Non
só a natureza sofre este impacto. Tamén as poboacións indíxenas,
como os ianomami, que despois de defenderse nos últimos anos da cobiza
e da violencia dos garimpeiros, ven agora, impotentes, como a súa
reserva do estado de Roraima resulta invadida polas chamas, facendo
aínda máis presente o verso de Juscelino Vieira Mendes: "Percorro o
meu interior e me vejo nu como un ianomami..."). |
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas