Conta Stephen Jay Gould nun dos seus fermosos ensaios sobre historia
natural recollidos no seu recente libro Un dinosauro nun palleiro,
que a maioría dos dinosauros da película Parque Xurásico eran
en realidade do posterior periodo cretáceo —entre 135 e 65
millóns de anos—, en especial o Tyrannosaurus rex, o
protagonista que só co reclamo da súa ameazadora silueta conseguía
vender calquera tipo de producto nas tendas e poboaba os soños de miles
de nenos, como os do meu querido sobriño Pablo.
Pero para Parque Cretáceo, sen animais vivos,
claro (xa saímos do cine), o da Chapada do Araripe, en Brasil, un
verdadeiro museo aberto ao ar libre, uns douscentos quilómetros de
terra árida nas fronteiras entre os estados nordestinos de Pernambuco,
Ceará, Paraíba e Piauí, que alberga a maior concentración de
fósiles cretáceos do mundo. Esta bacía do actual sertão, habitada e
dominada daquela polos dinosauros, era unha rexión ateigada de lagos de
auga doce e salgada, con épocas marcadas por grandes invasións
mariñas. O pouco osíxeno do ambiente facilitou que se conservaran ben
nas laxes calcarias, os ósos dos animais, as escamas dos peixes, os
corpos enteiros dos insectos.
Hai ben pouco, e despois de dous anos de
reforma, reabriu as súas portas o Museu de Paleontoloxía de Santana do
Cariri, unha vila a seiscentos quilómetros ao sur de Fortaleza, a
capital de Ceará, e nel exhíbese parte do tesouro científico daquela
rexión: fósiles de innumerables insectos, das primeiras plantas con
flores do planeta, peixes, anfibios, réptiles como o pterosauro —fantástico
animal voador e mariño ao mesmo tempo—, unha tartaruga que, ao
parecer, é a máis antiga conservada no mundo, e miles de cousas.
A esperanza das autoridades coa creación deste
museo, hai xa dez anos, era a de contribuír á sensibilización da
xente na protección deste patrimonio e evitar o imparable comercio
ilegal de fósiles para a exportación. Pero esta iniciativa resultou
ser contraproducente, pois boa parte da poboación pobre espallada pola
zona rural dedícase, aínda sen entender de paleontoloxía, ao
contrabando de fósiles e chega a falsificalos con figuras feitas á man
de animais —sapos, peixes e tartarugas, sobre todo— e a
recompoñer as pezas rotas con ese cemento plástico utilizado polos
chapistas nos automóbiles.
O de Santana de Cariri non é o único museo de
Ceará onde poder contemplar a súa riqueza paleontolóxica. Destacan o
da cidade de Crato e o da propia capital, Fortaleza, que tamén acaba de
ser reformado e que conserva como reliquias, ademais de fósiles, outro
tipo de obxectos históricos no seu acervo, como os caxatos, case
bíblicos, usados polo cearense Antonio o Conselheiro, o fundador da
comunidade dos Canudos, que pregaba, hai cen anos, pola fin do mundo e
anunciara nunha das súas profecías que o seco sertão viraría mar,
sen saber, aínda que algo debía intuír o home, que xa o fora hai
millóns de anos . |
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas