¿Escoitaríase?... porque nalgún momento dos últimos trescentos
sesenta e cinco días, quizais pola noite cos cálices sen brillo e as
caobas caladas da sacristía da catedral compostelá, ou quizais no
intre de os cóengos se vestiren para a misa das doce, nalgún instante
digo, o lenzo rachou. E agora o cadro parece ser, por desgracia, unha
obra do meu admirado Manuel Millares, co marco podrecido da humidade e
con aquelas fendas e feridas. Calquera día caerá desfiado coma un
triste farrapo. Merecía o tríptico estar, sen embargo, na exposición
aberta este mes en Madrid sobre A Pintura simbolista en España,
e o seu autor, o pintor e gravador Modesto Brocos Gómez, nun lugar
destacado da historia completa e fabulosa dos emigrantes que para
Galicia imaxinara Luis Seoane.
Brocos era veciño da parroquia santiaguesa de
San Fiz de Solovio, por nacer e vivir a carón mesmo da igrexa, na casa
dos condes de Altamira da que os seus pais eran porteiros. Con a penas
dezanove anos embarcou para América, á Arxentina primeiro, ao Brasil
despois.
Puido completar máis tarde a súa formación artística en Europa
(París, Madrid, Roma e de novo París), pero desesperado polos
problemas económicos e a falta de oportunidades, volveu a Río de
Xaneiro onde alcanzou por fín o recoñecemento que se lle negaba no seu
país, premios, triunfos e o honor de ser profesor da Escola Nacional de
Belas Artes. Por iso, cando anunciou na prensa da emigración galega a
súa partida para Europa co obxecto de realizar unha obra magna dedicada
ao Apóstolo Santiago, entendeuse coma un xesto de orgullo, moi indiano,
de querer amosar a súa valía.
Buscaba a gloria e con ese afán deixou aquí
en Río a súa muller e o seu fillo e instalou en 1897 o seu obradoiro
en Roma, cidade onde xa estivera dez anos atrás pensionado pola
Deputación coruñesa. «Alí demoreime trinta meses traballando no
tríptico relixioso que representaba as tradicións de Santiago en
Galicia, por min soñado antes de ser pintor. Empreguei o impresionismo
nos ceos e na portada dourados. Pintei no centro a Invención da Tumba
en estilo simbólico e, aos lados, a Predica e a Chegada do Corpo, en
estilo realista....» «Mais fun infeliz!», lamentábase aínda en
1914 da mala acollida que tivera a obra no Salón de París e na
Exposición Nacional de Madrid, e, con certa esperanza no futuro,
engadía: «actualmente está na catedral de Compostela e o tempo se
encargará de pasalo á posteridade»
(Nota ás autoridades competentes: ¿non hai
forma de salvalo? )*.
___________________
* O cadro foi felizmente restaurado. Síntome orgulloso de que algo
tivera que ver este artigo. Axudou tamén o labor de don José María
Díaz Fernández e na Xunta de Galicia a determinación de José Manuel
García Iglesias. |
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas