BVG     Atrás    Índice de Páxinas

NOMES Nomes de Michöacan, son garruleiro e lisgairo: Tsintsunsan, Paricutín, Sirahuen, Uruapan, Ario, Saráracua, Cupatizsio Tangancícuaro, Tacámbaro... Nomes de tarasca terra, ¡rechouchío de paxaros! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nomes da veira do Sil de antergo e de nobre alamio: Val de Afreixo, Val de Godo, a Pena da Moura, o Castro, Porto Mourisco, Baxeles, Córgomo, Castelo, Arnado, Outarelo, Millarouso, Portela, Cesures, Arcos... Nomes, nomes de Valdeorras, ¡doce e sonoroso canto! (De «Galicia Infinda»)

PREGO FINAL Á SANTA MARTA,      ABEGOSA DOS OUVIDOS

Miña Santa miragreira que sopeache á «Tarasca»: ¡Fai que axiña voltar poda ouvir, do meu povo, as falas! (De «Galicia Infinda»)

BIRISCA (Á lembranza do Severino da «Pireira», do «Ferros», do «Xardín», do «Fonteboa» e de toda a mocedade birisqueira de outrora)

—Trunfan ouros.

—Sai ti por un pau baixo.

—Dalle tantos.

—Ti mételle un pequeno.

—Ponte enriba.

—¡Mateicho! Probe neno.

—Vai birisca.

—Mira que ben a encaixo.

—¿Teis a p...?

—Por riba e por abaixo.

—¿Pasas ben?

—¿Non che encarta?

—¡Bon aceno!

—¡Boa baza!

—¡Ehí vai outra!

—¡Xa está «boeno»!

—¡O cabalo!

—¡Matouno o do «refaixo»!

—¡Rosquilleiro!

—Son nosos.

—¡Condanados!

—¡Capitón!: A entregarse e a contar. —Dez nos sobran. Perdéstedes, coitados. —Téndoas todas non é «cencia» gañar. —Son dez reais.

—Pois paguemos.

—Arranxados.

Veña viño. Bebamos e a cantar. O Rosquilleiro é o As de Ouros o do Refaixo é o rei de calquer pau.    SAÚDO A OTERO PEDRAYO Don Ramón benquerido: Eu te saúdo en nome do meu val ledo e vizoso, da terra de Valdeorras benamada celmosa de godello e de caíño, do brincadeiro Sil, do enfesto monte e da bocarribeira corgomesa cinguida de barreiras e de soutos. Do meu vale, de combas e relanzos, espellado de louxas e de xeixos, rañado de amieiros e caborcos, garnido de mimosas e milleiras, barroco de cepeiras e castiros, recendente de ourego e cabrinfollo, tinguido de cireixas e de amoras, polos cachois roscido e as pincheiras, arrolado dos carros, que se afastan antre a poeira da silvosa corga. No soalleiro louro de laranxas, roxo de balsaís e sangradeiros, dóce de mel, cinsento de oliveiras... E a tanguer os axóuxeres dos conchos e broslado de felgas, no abisedo. Do val que amarelece en primaveira có ouro a bulir das hortas frorescidas, có ouro a tremar das xestas nos outeiros e coa farna dourada das candeias. Do val que o San Martiño policroma (verdes do trinque das sereas novas, ourilocentes da lanzal Viura, vermellos da Garnacha e do Alicante...) e que alampa có lume dos magostos e que rí cós ourizos regañados. Do meu val acochado pola névoa das raiolas do sol acoitelada. Do meu val delourado polos ventos e barrufado coa teimosa choiva. Do meu val de malvises e de gaios, de cireixois, loureiros e carpazos, de cantariñas, de hérbedos e toxos, de nonmesquezas e de semprenoivas, do meigo reiseñor, da mostaceira, do pinchaflor, do chinclo e da papuxa, do recoteixo, do lobo e da cegoña... Do meu val de biriscas e petrucios e de nenas souriles e de mozos que chegan ata o sol coas súas cantigas, e de aturuxos que os ouvidos firen. Da miña Santa Marta milagreira, enfeitada, dos ácios, coas primicias, do Cristo coas xigantes «calantornias», do San Roque das chagas, San Lourenzo e da Nosa Señora e San Vitorio... Das enchentas de pulpo na «Do Sete», dos «zamarreiros» a correlo entruido, da lizgaira muiñeira e do «coleado», dos foliois, das gaitas e... ¡do Viño!, mestre cantor de festas e turreiros, que vive no seu pazo soterraio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . En nome do meu val, ledo e vizoso, ¡tan lonxano!, comesto de saudades, Don Ramón benquerido, ¡eu te saúdo! (De «Galicia Infinda»)

BOCARRIBEIRA VALDEORRESA

Espíu o monte a mortaxa. Cataléptico no inverno, volta á vida na Coresma e viste de nazareno. (Cantariñas costureiras, con agarimo, teceran o manteliño morado có que se enfeitóu a serra). Por fuxir do sol, a neve agachóuse antre as silveiras, trocáronse en brancas frores as revoantes folerpas. Os regueiros, por quenceren do aterecer das xiadas, andan ás pinchacarneiras polas encostas e as fragas. Cal na teima dunha aposta pra ver quén rube máis alto, hortos, bacelos e soutos gateñan polos sucalcos. As cerdeiriñas, louzanas mozas no día da festa, na verde orella penduran roxos brincos de cireixas. As velliñas caracochas coa primadeira tolean e, de perifole, poñen fíos de ouro das candeias. Embaixo, o río, prisioeiro antre as penas, nun caborco, chouta por unha fervenza pra saír do calabouzo. E, sen medo a se esfragare, bota a fuxir, ás carreiras, cara os vieiros do mar a embarcare pra as Américas. (De «Galicia Infinda»)

 

© 2006 Biblioteca Virtual Galega