O surrealismo. Unha achega documental

Páxina Anterior

Antoloxía de surrealistas mulleres (parte 6ª)

Páxina Seguinte

v1xggsurrealismo012f.html

ALICE RAHON-PAALEN


                         MUTTRA

Rula por terra
procurando o coral para a súa lámpada
Seos liberados que voades e cantades
inversamente á pega que se enche do seu canto
invisíbel na árbore mollada
Todas as voces femias na orla da selva
baixo a pata espalmada
que espalla unha cebada de nuves
por cima das terrazas da civada

A selva imantada parte á deriva
a selva dos frutos de sexos confundidos
nos lentos amores dos miméticos nas lianas
esta folla me mira
coas súas órbitas vacías
no fondo do xardín voante.


PENELOPE ROSEMONT


                                                                                ARCO

                                                                           O xelo
                                                                           aquí tintilea
                                                                           como un ventre de xirafa

                                                                           as vibracións
                                                                           das estrelas
                                                                           son o único cálido
                                                                           deste verán



                                                                                     AR

                                                                           O alimento favorito
                                                                           da noite
                                                                           é o esquivo sol azul
                                                                           que florece na veira
                                                                           da terrra
                                                                           onde se encontran
                                                                           en profusión
                                                                           as gaivotas flautistas
                                                                           e as xirafas
                                                                           de cristal


                                                                           O ERGUEMENTO DO
                                                                           DORMIDO
                                                                           En homenaxe a Toyen

                                                                 Hoxe o vento está cheo de peixes
                                                                 as pólas das árbores
                                                                 están cheas de espellos

                                                                 torbeliño enguedellado da vida indómita
                                                                 o teu coitelo é un polbo
                                                                 os teus labios son un baile
                                                                 as túas dúas mans son dúas portas xiratorias
                                                                 es o Pólo Norte


DOROTEA THANNING (1912)


                                                                      MAX ERNST E OS SEUS LIBROS

O feito de que Max Ernst estudara filosofía na Universidade de Bonn é un poderoso indicio de como vía o seu propio futuro. Futuro- unha palabra que, certamente, el nunca se permitiu usar, pois achábaa non só pedante, senón militar e, por tanto, inaplicábel a si propio. Podíase pensar que, unido aos seus outros talentos, posuía tamén o da clarividencia e que puido ver na súa bola de cristal o camiño que tomaría o futuro. [...] Que este filósofo fose artista non pode sorprender, porque a verdadeira imaxe dun artista é sempre unha búsqueda, unha pregunta, e se é bo tamén pode ser unha resposta. Un artista que titulou os seus cadros
Nadador cego, Deseño na natureza, A horda, -por só mencionar algún dos seus sempre sorprendentes títulos- non deixa lugar para dúbidas sobre as sús preocupacións. No incríbel ámbito da súa imaxinación -era como se correse cara a unha meta imposíbel. Traducir todo pensamento a imaxes resulta dunha miríada de formas de pensar, de proposicións para unha postura perante o feroz e esquivo prisma da vida mesma. É precisamente este ámbito, a vastedade do seu terreno pictórico, o que é profundamente desalentador para alguén que queira entender o traballo de Max Ernst. Un investigador serio pode ler rapidamente a maioría dos traballos dos artistas con pouco esforzo. Mais un cadro de Max Ernst é case sempre un enigma incómodo -unha interrogante carregada de núa irracionalidade como unha tormenta eléctrica. O que a pregunta implica, o que de feito esixe, é unha búsqueda, o tipo de búsqueda que Max Ernst sotivo toda a súa longa vida nas páxinas dos libros tanto como na súa propia psique e no mundo que o arrodeaba.
Tratar de enumerar estes libros, separar para a nosa consideración os que leu avidamente e os que só folleou, é para min tan imposíbel como encontrar mil agullas nun número igual de palleiros. Sobre todo, porque antes de me render perante as agullas, é probábel que examinara moi coidadosamente uns cantos palleiros, só para estar segura.
Ao contemplar as nosas
itinerantes bibliotecas [...] observei cambios subtís operados polo tempo e o espazo. Mais tamén vin as constantes: Baudelaire [...] Jarry, Apollinaire, Villiers, Valéry, Nerval, Mallarmé, Rimbaud, Éluard, Crevel -os seus franceses eran os poetas.
[...]
Ao longo dos anos, sen erguer a voz, expresouse mediante experimentos de escrita automática en colaboración cos seus amigos poetas -con Paul Éluard, Robert Desnos, Theodore Fraenkel, Benjamin Péret. Escribiu tratados irónicos para as pequenas revistas semanais surrealistas e dadaístas. Escribiu narracións autobiográficas que son preciosas revelacións de cando menos dúas das súas innovacións técnicas, en síntese coa súa profunda inspiración: a
colaxe e a frottage.
[...]
Non podo engadir [...] máis que a pregunta que Max Ernst fixo a un visitante, o seu amigo Robert Lebel, unhas horas antes de morrer:
"Robert, ¿que pensas da carta?"
Robert: ¿Que carta?
Max: "Sabes ben que carta, Robert.
A carta ao vidente".
Esta enigmática carta que Rimbaud escribiu ao seu amigo Izambard en 1871 non foi até hoxe explicada satisfactoriamente. No seu derradeiro día Max Ernst pensaba aínda nela, a piques quizá de resolver o seu enigma.


UNICA ZURN (1916-1970)


                                                                 NOTAS DUN OBSERVADOR
                                                                 SOBRE HANS BELLMER

Silencio meditación solidade. Longa persecución onírica cara a un tema máis novo. Coa forza equívoca dun namorado mira unha insólita presenza nos seus ollos. Vertixe perante a riqueza das variantes. Sen lei fundamental é a sorpresa e o choque, a obsesión dun científico avaliando un país novo. Deséxao sen fronteiras, como a aventura cunha querida.
Chegou agora o momento en que todo é posíbel.
-¿Que dirías tu se a Boneca* entrase provista das súas catro pernas neste cuarto?
El responde: "Estaría obrigado a berrar como un boi, como o neno que se asusta co seu propio xogo".
Filiación do seu célebre "Cefalópodo" (Muller-Cabeza-e-Perna-sen-brazos) ela viu este monstro en Sainte-Anne: unha doente mental entregándose nunha crise erótica á súa parella imaxinada. Bellmer sería profeta. A doente era horríbel de ver. Todo emerxía: as pernas e o lombo en forma de arco, e a lingua terríbel.
As escenas da loucura, da tortura da éxtase están deseñadas por Bellmer coa sensibilidade dun músico, a clareza dun enxeñeiro, a crueza dun cirurxián. Se se mira a Bellmer traballar, parece que a súa man non teña peso ningún. Malia todo, a ternura enche todo o seu corpo e toda a súa alma. Desconfíase de tantas facilidades. Quérese saber se a súa man permanece en contacto co papel, se esta pegada cantante non é unha bruxaría vida da Nada. Os deseños obscenos que repite desde hai anos (quizais é erótomano) son executados nunha infinita dozura, con prudencia e precisión, mestura de friaxe incríbel, implacábel, e de febre.
Quen, home ou muller, é por el deseñado ou fotografado polo seu lapiz comparte con el a abominación de si propio. Imposíbel para min unha maior Loubanza del.

*"A boneca", maniquín de Bellmer considerada como unha das obras eróticas da arte do século XX.


                                                                                O HOME LIXO

Cando traballa, ela vai ben. Está en harmonía coa vida. E que felicidade no pasado en que cada quen traballaba na súa mesa, o lixeiro ruído da pluma a deseñar esbarando sobre o papel, e o son do lápiz, máis silencioso aínda. Anos de traballo á beira do mar (a Illa de Ré, Palavas-les-Flots, a praia de Montpellier, Saint-Cyr-sur-Mer, Cavalaire-sur-Mer). Dormimónos rápido cando traballamos todo o día.
Bellmer e mais ela desde 1953, camaradas da miseria, unha grande amizade... con algún horror para ela.
Ela escribe este texto apaticamente. Desde hai anos toma calmantes.
El durme a seu carón. Está paralizado (un ataque cerebral). Cada serán, o Kinesi polaco Joseph vén velo. Xove, sorrinte, elegante, admira a obra gráfica de Bellmer. Despois dos exercicios de relaxación, miramos libros de arte.
Bellmer, docemente, está un pouco afastado da vida. Por vez primeira está enfermo: catro semanas de hospitalización en Lariboisiere, París. Os seus fillos choran con el. El deseña cada día no hospital e aspira á morte. Ten 67 anos. Os amigos Parisinos veñen visitalo.
Escribiuse moito sobre Bellmer. Ela tamén: só unha páxina. Esta páxina é probabelmente o único texto sobre Bellmer neste libro. Bellmer non é certamente o Home-Lixo: este é simétrico de
O Home-Xasmín* que está mal pagado por Gallimard en París. O grande escritor negro Chester Himes, nacido en Harlem, autor do admirábel libro A Raíña das mazás (Gallimard, Série Noire), recibiu un millón de francos antigos por esta obra mestra: non é xusto.
Ela farase psicanalista despois de oito anos de estudos psiquiátricos en Alemaña e en Francia. Isto paga a pena e está mellor pagado que artista-pintor. Que oficio non praticaría ela. Agora ela é avó, avó internada en "La Chesnaie", en Cahilles, até o fin dos seus días...
Aquí, no castelo do marqués de Sade, os Principiños divírtense deseñando os Boshomes-Lixo...
¡Os Homes-Lixo son máis fermosos que este poeta defectuoso!


*Narración de Unica Zürn en que explica as súas experiencias psiquiátricas, publicada, efectivamente, por Éditions Gallimard.


REMEDIOS VARO (1908-1963)


RECEITA PARA PROVOCAR SOÑOS ERÓTICOS

Ingredentes:
Un kilo de raíz forte.
Tres galiñas brancas.
Unha cabeza de allos.
Catro kilos de mel.
Un espello.
Dous fígados de vitela.
Un tixolo.
Dúas pinzas para roupa.
Un corsé con baleas.
Dous bigotes postizos.
Sombreiros ao gosto.
Desplúmanse as galiñas conservando coidadosamente as plumas.
Póñense a ferver en dous litros de auga destilada ou de chuvia sen sal e coa cabeza de allos pelados e moídos.
Déixase ferver a lume lento.
Mentres ferven as aves, colóquese a cama orientada de noroeste a sudeste e déixese repousar coa xanela aberta.
Mentres repousa a cama, rállese directamente sobre o caldo a raíz máis forte tendo coidado de que as mans estexan constantemente impregnadas polo vapor.
Revólvase e déixese ferver.
Cóllense os catro litros de mel e esténdense cunha espátula sobre os lenzois da cama.
Cóllanse as plumas das galiñas e espállense sobre os lenzois enzoufados de mel.
Déitese na cama con coidado.
Non é indispensábel que as plumas sexan brancas, poden tamer usarse de cor, mais hai que evitar as chamadas galiñas de Guiné pois estas producen ás veces un estado ninfomaníaco de longa duración ou graves casos de priapismo.
Póñase o corsé apertado de abondo.
Séntese ante o espello, afrouxe a súa tensión nerviosa, sorríase, próbese os bigotes e sombreiros segundo os seus gostos, tricornio napoleónico, capelo cardenalicio, cofia con encaixes, boina vasca, etc.
Poña nun pratiño as dúas pinzas para roupa e déixeo xunto a cama.
Ao baño María, póñanse tibios os fígados de vitela tendo moito coidado que non cheguen a ferver, colóquense os fígados tibios no canto da almofada (en casos de masoquismo) ou en ambos lados da cama ao alcance das mans (en casos de sadismo).
A partir deste momento todo debe terminar de se facer a grande velocidade para impedir que os fígados se enfríen.
Corra e verta velozmente o caldo (que debe estar moi reducido) nunha cunca. Regrese con ela apresuradamente ante o espello, sorría, beba un grolo de caldo, próbese un bigote, tome groliño entre proba e proba e fágao todo tan velozmente como sexa capaz.
Xa inxerido o caldo, corra á cama, déitese entre as sabas preparadas, tome rapidamente as pinzas para roupa, introduza en cada unha delas o dedo polegar do pé.
Estas pinzas deben se conservaren toda a noite e se colocaren nun ángulo de 45º en relación co dedo oprimindo firmemente a uña.
Esta sinxela receita dá sempre bos resultados e as persoas normais poden iren pracenteiramente do beixo á estrangulación, da violación ao incesto, etc., etc.
As receitas para casos máis complicados como son os de necrofilia, autofaxia, tauromaquia, alpinismo e outros, áchanse nun volume especial da nosa colección "Consejos discretamente sanos".





Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega